Dahl houdt zijn kaarten nog tegen de borst

De Zweedse schrijver Arne Dahl, veelgeprezen om zijn serie misdaadboeken rond A-team en Opcop, is alweer aan zijn tweede thriller toe in de serie rond Sam Berger en Molly Blom. De kritieken op zijn boeken over deze twee eigenzinnig opererende ‘rechercheurs’ zijn in positieve zin niet mals te noemen. Volgens velen heeft deze auteur met een indrukwekkende staat van dienst zichzelf overtroffen met het schrijven van zijn nieuwste serie.

Achterland gaat verder waar Grensgebieden eindigde. Het vergroot de betrokkenheid, maar het geheugen heeft wel degelijk een reminder nodig om alle nieuwe informatie te kunnen plaatsen. En daar zorgt Dahl gelukkig voor; doordat Sam Berger kan zich niets meer kan herinneren van de voorbije gebeurtenissen in Grensgebieden en hij samen met Molly zijn hersenen pijnigt op zoek naar de ontbrekende informatie, kun je zelf ook de gaten in je geheugen vullen.

Sam Berger en Molly Blom zijn ondergedoken, vast van plan om onopgemerkt te blijven voor de Zweedse veiligheidsdienst Säpo. Maar ondanks alle voorzorgsmaatregelen om niet in de gaten te lopen, worden ze toch geobserveerd door iemand die zich ‘de waarnemer’ noemt. Wie is hij en wat zijn de bedoelingen? Ondanks de toch al niet geringe taak om uit handen van de Säpo te blijven, komen ze weer in contact met Bergers vroegere partner Deer. Zij is inmiddels plaatsvervangend commissaris bij de politie en zet Sam en Molly op een nieuwe zaak. Een zaak die zij op persoonlijke titel nieuw leven inblaast en daarom buiten de officiële kanalen wil hebben uitgezocht. Zodoende moeten Berger en Blom ook onopgemerkt blijven voor de politie, terwijl ze onderzoek gaan doen in een oude moordzaak van Sam en Deer.

Dahl heeft een prachtige achtergrond gekozen waartegen Achterland zich afspeelt. Berger en Blom bevinden zich ver van de bewoonde wereld bovenin Lapland, waar de sfeer van het door de auteur zo mooi beschreven ‘toppunt van ontoegankelijkheid’ zorgt voor beklemming. Ze zijn omgeven door sneeuw en kou en op deze plek zou hun enige zorg de overkomende satellieten moeten zijn. Doordat Berger een tijdje van de wereld is geweest en Blom voor hem zorgde, kan hij haar bedoelingen niet goed plaatsen. Hun isolatie dwingt hem om haar te vertrouwen, maar het wantrouwen tussen de twee blijft opspelen.

Dahl weet hoe hij een goede en bovenal complexe thriller moet opbouwen. Hij houdt de aandacht vast door meer vragen op te werpen dan te beantwoorden, kleine stukjes informatie te geven en zo nieuwe wegen in het onderzoek in te slaan. Gecombineerd met subtiele spanningsmomenten en vaart in de gebeurtenissen staat deze thriller als een huis. Zijn schrijfstijl is doorspekt met beeldspraak; meestal goed gevonden, niet altijd. De ontwikkelingen volgen elkaar zo snel op dat de conclusies soms lastig te volgen zijn. Bijvoorbeeld wanneer Berger en Blom de gangen van de moordenaar reconstrueren, moet je zeer goed opletten. Dahl vertrouwt erop dat zijn lezers een zekere leeservaring hebben, maar balanceert hiermee ook op het randje. Als alle conclusies zo vlekkeloos in elkaar overvloeien, is de geloofwaardigheid in het geding. Een puntje van irritatie is het veelvuldige vloeken van Deer en Sam en op één pagina wordt het gepresteerd om twaalf keer het woord ‘gestalte’ te gebruiken.

Achterland draait met name om het oplossen van een moordzaak. De mysterieuze Säpo cirkelt ook nog boven Sams hoofd, maar het hoe en waarom wordt nog niet duidelijk. Deze rode draad speelt in dit deel zelfs een marginale rol. Lezers die het naadje van de kous willen weten zullen geduld moeten hebben tot deel drie in deze serie verschijnt.