Meer dan 5,6 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

De grens voorbij

Sanne 05 januari 2024
“De weg naar de grens” van Grete Weil (1906-1999) verscheen in Duitsland postuum in 2022. In Nederland verscheen dit boek in 2023 dankzij de vertaling van Kris Lauwerys en Isabelle Schoepen.
Weil groeit op aan de Tegersee in Beieren en komt uit een gegoede familie waar de Joodse tradities geen grote rol speelden. Sterker nog, Weil kwam er pas in 1933 achter dat zij Joods was toen de nazi’s aan de macht kwamen en haar leven steeds meer regels en uitsluitingen kreeg. In 1935 voegt Weil zich bij haar man, Edgar Weil, in Amsterdam die daar een filiaal heeft opgericht van het chemisch-farmaceutische bedrijf van zijn vader. Edgar wordt bij een razzia in 1941 opgepakt en in datzelfde jaar in Mauthausen vermoord. Toen Grete Weil in 1943 op de deportatielijst kwam te staan, kon zij met hulp onderduiken op de Nieuwezijdse Voorburgwal 365. “Der weg zur Grenze” is geschreven op dit onderduikadres in de periode 1944-1945, zittend op een trap achter een boekenkast tussen twee verdiepingen. De laatste periode van haar onderduik heeft ze doorgebracht op Prinsengracht 254. Dankzij haar onderduikperiode heeft Grete Weil de oorlog overleefd.

“De weg naar de grens” lijkt, na bovenstaande informatie, overeenkomsten te hebben met “Het achterhuis” van Anne Frank. De omstandigheden waarin het boek geschreven is lijken weliswaar op elkaar, het boek zelf is heel anders. Voor “De weg naar de grens” vormt het autobiografische liefdesverhaal van Grete en Edgar Weil, in het boek Monika en Klaus Merton, de inspiratiebron. Monika vertelt haar verhaal aan Andreas, die ze op haar vlucht voor de Gestapo in de trein op weg naar de Oostenrijkse bergen tegenkomt. Door het slechte weer worden ze gedwongen om langere tijd in een berghut te schuilen. Monika deelt haar herinneringen aan haar jeugd, haar leven in Duitsland en de reden van haar vlucht.
Het liefdesverhaal is slechts een verhaallijn, het boek gaat veel meer over hoe Duitsland tijdens de Weimarrepubliek verandert en hoe het Duitse volk daar zo makkelijk in meegaat. Soms uit boosheid en frustratie, vaak ook uit onwetendheid en ervan uitgaande dat het allemaal wel mee zal vallen. Veel Duitsers worden op deze manier meelopers en Joden stellen hun ontsnapping of vlucht keer op keer uit. Het leek onvoorstelbaar dat het echt zo erg zou worden, totdat ontsnappen niet meer mogelijk is omdat het te laat is.

“Het leven speelt zich af tussen het verlangen van het hart en de eisen van de dag.”

Weil bouwt het boek goed op. Met de kennis van nu zie je situaties aankomen, maar dit leek een onvoorstelbaar scenario voor wie er middenin zat. Weil laat in het boek duidelijk zien hoe de nazi’s zich van begin jaren ’30 steeds meer in de levens van de mensen hebben gemanifesteerd. Beetje bij beetje werd het geslikt...

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Sanne

Gesponsord

Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?

Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.

De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?

Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.

Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...

Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?

De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?

Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.

Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?

Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.

Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.

Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.

Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.

Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.

Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.

Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.

Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.

Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.

Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.

Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.

Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.

Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...

Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!

Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...

Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.

Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.

Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.

De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.

Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.

Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.

Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.

Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …

Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.

Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.

Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.