Meer dan 6,0 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Familie Stramer, Goldhammerstraat 20, Tarnów

Sanne 10 maart 2024
De Poolse Mikołaj Łoziński is in Nederland een nog onbekende auteur, maar daar brengt hij met zijn roman ‘Stramer’, dankzij de vertaling van Charlotte Pothuizen, vast snel verandering in. ‘Stramer’ is in Polen al in 2019 gepubliceerd en was daar zelfs genomineerd voor de NIKE-prijs, de belangrijkste literaire prijs.

Stramer is de achternaam van een joodse familie, die in de periode tussen de twee wereldoorlogen in het Poolse Tarnów, op Goldhammerstraat 20 woonde. Het gezin Stramer huurt met z’n zessen een kleine onderetage, die bestaat uit één kamer en een keuken. Voor het toilet moeten ze naar de binnenplaats. Moeder Rywka, vader Nathan en hun zes kinderen Rudek, Salek, Nusek, Rena, Hesio, en Wela verdringen zich 's nachts op matrassen in hun krappe woning en vallen in slaap met dromen die veel verder reiken dan de Goldhammerstraat. Het gezin is arm, de kinderen moeten bijvoorbeeld door het geven van bijles zelf hun onderwijs bekostigen.
Tegen de achtergrond van het onopvallende dagelijkse leven, schrijft Łoziński het verhaal van het opkomende antisemitisme en de eerste uitingen van uitsluiting en haat.
Wanneer de jongere Stramers kennis maken met communistische ideeën, zien ze deze als de oplossing voor hun problemen: de partij geeft hen positie en perspectief, kortom houvast.
Uiteindelijk zal iedereen van het gezin de realiteit van het vooroorlogse Polen en het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog onder ogen moeten zien.

Het gezin Stramer kent acht personages en elk van hen krijgt zijn eigen ruimte in dit boek. Dit betekent dat er met grote regelmaat van perspectief wordt gewisseld. Łoziński heeft een fascinerende galerij van personages gecreëerd, realistisch, soms grotesk en grappig, maar ook angstaanjagend, gebrekkig, met hun eigen behoeften en dromen. Zoals vader Nathan die enigszins naïef zijn briljante visioenen een kans wil geven, maar wat keer op keer mislukt. Door het grote aantal perspectiefwisselingen, raakte ik slechts gehecht aan enkele personages, maar voelde ik minder verbinding met ze dan ik zou willen. Alsof de personages mooi geschetst waren, maar ik meer diepgang wenste.

Mikołaj Łoziński heeft deze roman aan zijn vader Marcel Łoziński opgedragen, die geboren is op 17 mei 1940. De opa van Mikołaj heette Salomon (Salek) Stramer, waarop één van de personages is gebaseerd. Łoziński moest het verhaal van de familie Stramer creëren op basis van de weinige informatie waarover hij beschikte en uit historische bronnen, gebaseerd op onderzoek in archieven. Dankzij de vertelvorm van een roman kon hij gaten opvullen met zijn fantasie en hoefde hij zich niet volledig aan de feiten te houden.
In de grootste nog onafhankelijke krant van Polen, Wyborcza, zegt Łoziński in een interview hierover: "Mijn vader, aan wie ik "Stramer" heb opgedragen, vertelde me dat mensen meestal een grootmoeder en een grootvader hebben, en dat deze grootouders dan sterven. Eerst had mijn vader geen grootouders, maar nu heeft hij ze dankzij mijn roman."

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Sanne

Gesponsord

Aan het lot kun je niet ontsnappen ... of wel?

Intermezzo is een prachtige roman over broers en geliefden, van dé literaire stem uit Ierland.

Door de late middeleeuwen letterlijk aan te raken blaast Van Loo ons verre verleden meer dan ooit nieuw leven in.

Een ode aan de Hollandse keuken en de smaak van thuis.

Meer dan 200 recepten voor de kerstdagen.

Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!

Het leukste cadeau voor iedereen: lol verzekerd!

Toine Heijmans neemt zijn lezers mee naar de uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis.

Een roman over iemand die floreert als onderzoeker, maar zich het comfortabelst voelt als ze zelf in de schaduw blijft

In Lijtje deelt Harmen van Straaten ontroerende, grappige en herkenbare verhalen over zijn dementerende moeder.

De schitterende beelden en poëtische teksten vertellen het verhaal van een bijzondere vriendschap, tussen het meisje en de drie dieren.

Een magisch coming-of-age-verhaal over een jongen die zijn eerste weekend zonder zijn ouders doorbrengt. . . en een leeuw die op hem komt passen.

Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.

Deze nieuwe fase kan er een zijn van vreugde, vervulling en verdieping.

De Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!

De auteur van Het meisje in de trein is terug! Ligt de waarheid op het eiland begraven?

Kenia, 1926. De jonge Ivy staat voor grote uitdagingen. Ondertussen is Ranjana, een jonge Indiase vrouw, op de vlucht.

Een nieuwe, inclusieve geschiedenis van het vroegst bewoonde continent van de wereld.

Een prachtig overzicht van de liefdespoëzie, van de vroege middeleeuwen tot nu

Hoe kunnen we ons een weg banen door dit alles?

Drie jaar geleden overleed haar beste vriendin, en sindsdien staat Erins leven stil.

Kenia, 1910. Als de jonge Ivory meereist met haar vader op safari, wordt ze onmiddellijk verliefd op het land en de natuur