Rauw coming-of-ageverhaal

Johanna Morrigan heeft er genoeg van zichzelf te zijn: een dikke, suffe tiener uit een armoedig gezin uit Wolverhampton. Ze bedenkt een nieuwe ik en evolueert langzaam maar zeker in dat door haar bedachte persoontje, Dolly Wilde. Op haar zestiende drinkt ze, rookt ze, neukt ze wie ze kan krijgen en werkt ze voor een muziektijdschrift, waarvoor ze alleen maar negatieve recensies schrijft, want dat is goed voor haar imago. Maar dan beseft ze dat dit zorgvuldig opgebouwde meisje gebreken heeft.

Dus wat doe je als je jezelf opbouwt – om dan te beseffen dat je jezelf hebt opgebouwd met het verkeerde materiaal? Je scheurt het in stukken en begint opnieuw. Dat is het werk van je tienerjaren – opbouwen en afbreken en weer opbouwen, steeds opnieuw, eindeloos, als een snel afgedraaide film van steden die explosief groeien, of tijdens een oorlog.

In Bouwpakket van een meisje (2014) vindt de jonge Johanna zichzelf opnieuw uit en daarmee komt ze best ver: ze stopt met school, maar vindt een baan bij een muziekblad uit Londen en mag al snel grote bands recenseren. Op een gegeven moment begint het perfecte meisje te breken en komen de tekortkomingen van Dolly Wilde aan het licht.  

Dolly & Caitlin
In een noot vooraf benadrukt de auteur dat het boek fictie is: er komen wat bestaande namen in voor, maar het boek komt voort uit fantasie. Wel geeft ze aan dat ze, net als Johanna, uit een groot gezin komt, opgroeide in een woningwetwoning in Wolverhampton en als tiener begon met haar carrière in de muziekjournalistiek. "Maar ik ben Johanna niet", schrijft ze. Naast de in de noot genoemde overeenkomsten heeft ze, net als onze hoofdpersoon, een andere naam aangenomen. Ze heet eigenlijk Catherine, maar toen ze op haar dertiende in een boek de naam Caitlin tegenkwam ruilde ze haar oude naam in, want Caitlin klonk veel spannender. Dit doet denken aan Johanna die haar naam op haar veertiende verandert in Dolly. Johanna’s achternaam is Morrigan en Caitlins achternaam is Moran. Ze kan zich natuurlijk goed in Dolly verplaatsen, doordat ze zelf ook in diezelfde situatie zat, maar je gaat je wel afvragen of er meer autobiografische elementen in de roman zitten.  

Een rauwe samenleving
Het boek opent met de volgende regels:

Ik lig in bed, naast mijn broer Lupin.
Hij is zes. Hij slaapt.
Ik ben veertien. Ik slaap niet. Ik lig te masturberen.

Dit verwacht je niet; in recensies van deze roman wordt gesproken over een grappig en zelfs hilarisch boek. Hilarisch was het af en toe ook zeker:

De mensen in deze zaak, gebogen over de platenbakken, zijn jongens met jassen van de legerdump en Doc Martens en lang haar; sommigen dragen aftandse zwartleren jacks. […] Het zijn stuk voor stuk hooggekwalificeerde leden van de contracultuur. […] Ik ben daarentegen een dik meisje met een zwart kelnerjasje en een blouse, met aan de hand een roodharig jongetje van zes met tijgeroren en een tijgerstaart, dat naar een rondkuierende duif kijkt en keihard ‘DAAR KOMT DE ADELAAR!’ schreeuwt.

De omslag van het boek is daarnaast mierzoet: zachtgeel met roze, meisjesachtige details. Het boek is echter ruig. Seks en drank vieren hoogtij in het leven van Dolly. Soms is dit wat te geforceerd aanwezig, waardoor het eigenlijke thema wordt ondergesneeuwd en pas aan het einde echt aan bod komt.

Het boek heeft namelijk een serieuze ondertoon. Johanna probeert te ontsnappen aan haar huidige situatie; ze woont bij haar vader (“arbeidsongeschikt” – verminderde uitkering) en moeder en vier broers in een armzalig huurhuis. Ze komen nauwelijks rond. Door zichzelf opnieuw uit te vinden doorbreekt Johanna de standaard en creëert ze een kans voor zichzelf. Pas in het laatste hoofdstuk komt dit onderwerp direct aan de orde, waardoor het enigszins uit de lucht komt vallen en een breuk vormt met de rest van het boek.