Meer dan 5,6 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Hebban recensie

Onzekerheid en morele dilemma’s in ambitieuze fantasy

Sarah de Waard 02 december 2014

Meaghun is de zoon van de godin Margal en een commandant in haar leger. Het is zijn taak om wisselaars – mensen die de gedaante van een dier aan kunnen nemen, en die een verbond met Margals boosaardige tweelingbroer gesloten zouden hebben – op te sporen en uit te roeien. Nakomelingen van deze wisselaars worden ‘gezuiverd’ en als ze dociel genoeg lijken naar de hoofdstad gebracht. Maar als Meaghun gewond raakt tijdens een gevecht, wordt hij bang dat hij zelf geïnfecteerd is en in een monster zal veranderen. Tegelijkertijd lopen de spanningen in de hoofdstad steeds verder op omdat er geen ruimte is voor alle nieuwe inwoners, en omdat de priesters overal vijanden zien. Meaghun begint zich meer en meer te realiseren dat de wereld niet zo zwart-wit is als hij denkt.  

Jager is het eerste deel uit een tweeluik (het tweede deel, Prooi, verschijnt in 2015 bij Zilverspoor). Het verhaal speelt zich af in dezelfde wereld als de eerder verschenen Lilith-trilogie, maar een paar decennia eerder. Het is een ambitieus boek. Kim ten Tusscher probeert een complexe wereld neer te zetten met een hoofdpersoon die in naam van ‘het goede’ monsterlijke dingen doet, en een samenleving die verscheurd wordt door angst en bijgeloof. Het is een interessante opzet. Maar zoiets werkt alleen als een schrijver die benauwde, angstige sfeer ook echt op weet te roepen. En Ten Tusscher slaagt daar helaas maar gedeeltelijk in.  

Het grootste probleem is dat er vrijwel direct grote afstand ontstaat tussen Meaghun en de lezer. Meaghun heeft het grootste deel van het boek nodig om zich te realiseren dat angst en onwetendheid zijn ware vijanden zijn. Maar als lezer besef je dat bijna meteen. Al na een paar pagina’s – lang voordat ‘halfbloedjes’ verplicht worden witte lapjes stof op hun kleren te dragen en gevangenen in een arena verscheurd worden door roofdieren – zie je Meaghun en zijn soldaten overwonnen dorpelingen martelen en executeren. Alle willing suspension of disbelief van de wereld is niet genoeg om te geloven dat deze mensen werkelijk gevaarlijk zijn, of dat Meaghun en zijn leger iets goeds doen.  

En dat is de bedoeling ook niet. Ten Tusscher creëert de scheiding met opzet – ze wil haar lezers laten zien dat Meaghun gelooft in wat hij doet, maar ook hoever hij ernaast zit. Maar die keus maakt de lezer tot toeschouwer. Je beleeft Meaghuns geestelijke ontwikkeling en zijn groeiende twijfels en angst niet met hem mee. In plaats daarvan sta je als lezer vanaf het begin van het boek aan het eindpunt, en moet je wachten tot Meaghun je eindelijk bereikt.  

Een ander probleem is dat de wereld en veel van de bijfiguren in Jager vrij vlak overkomen. Voor een deel komt dat misschien doordat Jager een prequel is, en Ten Tusscher veronderstelt dat details over religie en geschiedenis bekend zijn. Maar ook karakters en gebeurtenissen zijn soms niets meer dan plotpunten – details en individualiteit ontbreken. Zo heeft Meaghun een aantal goede jeugdvrienden, die geïntroduceerd worden met het generieke ‘hij wilde een gewone jongen zijn … [en] zij behandelden hem als een gelijke’. Daarna verdwijnen ze weer tot ze nodig zijn voor de plot. Een bruiloft die bedoeld is om de ‘gezuiverden’ in de hoofdstad te laten zien dat ze volledig geaccepteerd zijn duurt vijf minuten. En Margal – die in de vijftig moet zijn, minstens tien zwangerschappen heeft voldragen en ondanks haar goddelijke status geen bijzondere krachten heeft – lijkt het lichaam van een twintigjarige te hebben. Juist het contrast tussen haar status als godin en haar ouder wordende, onvermijdelijk aftakelende lichaam had de thema’s van Jager kunnen benadrukken. Maar het komt zelden ter sprake. 

Een laatste probleem is het taalgebruik. Af en toe gebruikt Ten Tusscher moderne, populaire uitdrukkingen. ‘Knallende koppijn’, bijvoorbeeld, of ‘ergens tegenaan knallen’, ‘afrossen’ of ‘hoi’. Het haalt je uit het verhaal, en het boek had nog een redactieslag kunnen gebruiken om die eruit te halen.  

Ondanks dat alles is Meaghuns ontwikkeling interessant om te volgen. Het verhaal is ambitieus, de karakters die een perspectief krijgen zijn meestal voldoende uitgewerkt (al is Margal een gemiste kans), en hoe meer Meaghun gaat twijfelen, hoe meer je met hem meeleeft. Het had alleen makkelijk zo veel beter kunnen zijn.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Sarah de Waard

Gesponsord

Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?

Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.

De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?

Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.

Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...

Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?

De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?

Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.

Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?

Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.

Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.

Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.

Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.

Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.

Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.

Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.

Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.

Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.

Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.

Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.

Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.

Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...

Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!

Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...

Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.

Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.

Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.

De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.

Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.

Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.

Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.

Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …

Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.

Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.

Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.