Heftig verhaal, maar ook verwarrend

“Waartoe is de gemiddelde mens in staat? Zowel in zijn goedheid als slechtheid.”

In Nachtzwart neemt Kirsten Boie, in 2022 bekroond met de Duitse Jeugdliteratuurprijs, haar lezers mee naar het Duitse mijnwerkersstadje Penzberg in april 1945. De oorlog is bijna voorbij, de Amerikaanse troepen zijn op komst. De naziburgermeester wordt afgezet en de oude burgemeester neemt de macht terug over. Maar de Wehrmacht gaat hier niet mee akkoord. De jonge Schorsch en Marie zijn getuigen van een vreselijke daad.

“Ze lopen naast elkaar, maar dat is niet meer van belang. Niets is meer belangrijk, behalve dat wat ze hebben gezien. Ze proberen zichzelf wijs te maken dat het niet gebeurd is. Daarom praten ze er ook niet over, want dan zou het echt waar worden. Voor altijd.”

Dit jeugdboek, waarin feit en fictie knap worden gecombineerd, heeft een mooie en verzorgde vormgeving. De bladspiegel is zeer duidelijk en dat leest aangenaam. De korte hoofdstukken worden steeds ingeleid door de namen van de personages die aan bod komen. En dat zijn er heel wat! Al die namen en bijhorende functies zorgen toch wel voor wat verwarring. Hoewel het verhaal zeer interessant en heftig is, halen de opbouw en de schrijfstijl vaart en emoties uit Nachtzwart. Ik vond het persoonlijk allemaal nogal afstandelijk. Benieuwd hoe het doelpubliek, jongeren, dit ervaren. Ik werd pas echt geraakt bij het nawoord van Kirsten Boie en door de lijst van de slachtoffers, zo treffend.

Toch geeft Nachtzwart een goed beeld van deze historische gebeurtenis, waar zo weinig over bekend is. Een verhaal over keuzes maken, macht en onmacht met op de achtergrond een bijzondere vriendschap.

“Probeer geen wraak te nemen. Wij willen niet zo zijn als zij. Laten we elkaar dat beloven.”