Groots verhaal, knap in zijn eenvoud

“Het eiland was vijf kilometer lang en anderhalve kilometer breed, met een vuurtoren die de oostpunt markeerde en een donkere grot aan de westkust. Er woonden twaalf gezinnen, de dominee en Lukasz, de Poolse vuurtorenwachter.”

Manod, 18 jaar, woont met haar zus Llinos, vader Ba en hond Elis op een klein Welsh eiland. Terwijl Llinos zo van het eiland houdt, dagdroomt Manod van het vasteland. Het eentonige leven wordt verstoord als er een walvis aanspoelt. Is dit een slecht voorteken, zoals sommige eilandbewoners beweren? Voor Manod schept dit echter nieuwe vooruitzichten als ze in contact komt met Joan en Edward, twee antropologen die zich tijdelijk op het eiland komen vestigen. Manod mag de Engelsen, die een boek over het eiland willen schrijven, assisteren om teksten uit het Welsh te vertalen. Is dit een stapje dichter naar haar droomwereld? Naar het vasteland, de stad, de universiteit?

“De wind had de zeemist omhoog naar de kliffen gedreven. Vochtige lucht, laat ochtendlicht. Skeletachtige overblijfselen van oude huizen. Water en schorren zover het oog reikte.”

Ik was vanaf de eerste zinnen gefascineerd door de schrijfstijl van Elizabeth O’Connor. Ik voelde de seizoenen, ik voelde de natuur! Walvistij beslaat een periode van slechts een paar maanden, van september tot december, met de aanloop van de Tweede Wereldoorlog op de achtergrond. De auteur brengt, met weinig woorden, de illusie van een beter leven knap in beeld. Terwijl Manod droomt van het vasteland, idealiseert Joan het eilandleven.

“Joan vertelde verder, dat ze droomde over een plaats die niet was aangetast door steden, waar de mensen als wilde bloemen waren. Ik had het eiland nooit zo bekeken. Ik had het nooit als interessant of mooi beschouwd.”

De notities, transcripties en dagboekfragmenten vullen het verhaal zo mooi aan. Vooral de volksverhalen vond ik heel boeiend. Maar de authenticiteit van het eiland valt niet in de beelden en woorden van Joan en Edward te vatten, die de werkelijkheid proberen te verdraaien en verfraaien. De essentie van het eiland is enkel door de bewoners te doorgronden. Het borduurwerk van Manod, dat als een rode draad doorheen het verhaal loopt, vat het eilandleven perfect samen, zo mooi. Eenvoud siert.