Thriller in een thriller

Godsdiensten gaan om macht: mensen volgen hun leiders als schapen, vaak kritiekloos. Ze laten zich graag leiden, zo ook in ‘Openbaring’ van Jeroen Windmeijer en Tjarko Evenboer. Waarom? Een antwoord op die vraag krijgen we niet, dit eerste deel van de trilogie gaat vooral over hoe de kudde schapen volgt, geleid en verleid wordt. Het gaat ook over hoe vér leiders gaan om hun macht te kunnen uitoefenen. Verwacht geen droge uiteenzetting over de bijbel maar wees voorbereid op spannende fictie, achtervolgingen, moord en doodslag. Zelfs de Bijbelse interpretaties en historische achtergronden zijn al een thriller op zich en bovendien buitengewoon fascinerend.

‘I ain’t afraid of your Jesus, I’m afraid of what you do in the name of your god’
The Klezmatics

Na een spetterende en gruwelijke proloog maken we kennis met antropoloog Simon Rijevaar, wiens naam een anagram is voor IJveraar. Simon doet zijn naam eer aan en gebruikt zijn colleges om aan te tonen dat eindtijdvoorspellingen niet bestaan en dat ze mensen onterecht angst aan jagen. Onderwijl ontdekt Professor Weissenberg – teamleider en archeoloog- in Turkije een grot met een inscriptie over de eindtijd die de geloofswereld van zijn sokken zal blazen. Hij vraagt Simon om zo snel mogelijk naar de plek van de vondst te komen. Terwijl Simon naar Turkije afreist doet de Leidse journaliste Nova onderzoek naar sekte The Bride. De sekteleider neemt haar dat niet in dank af. En in Turkije valt de eerste dode. En daarna nog een…

De namen van de personages zijn niet willekeurig gekozen. Niet alleen Rijevaar doet zijn naam eer aan; meerdere personages hebben een naam die verwijst naar hun functie. In sommige gevallen verklaren de schrijvers een naam gedeeltelijk, of blijkt de betekenis overduidelijk uit het gedrag zoals de sekteleider die de Redder heet en zichzelf als de redder van de mensheid ziet. Voor wie dergelijke weetjes leuk vindt, is het aan te raden wat te googelen en te ontdekken wat de schrijvers bewoog bij de keuzes van de namen van hun personages. Wist je bijvoorbeeld dat ‘snajpers kavintovka Dragonova een Russisch scherpschutter geweer is? Word je al nieuwsgierig? Lees het boek en alles zal geopenbaard worden.

De personages zijn voldoende uitgewerkt. Vooral Simon heeft ruimschoots voldoende diepgang om een gevoel van herkenning te creëren. Hij is natuurlijk de hoofdpersoon van deze trilogie die ook zijn naam draagt. Van journaliste Nova weten we echter zelfs aan het einde nog niet veel behalve dat ze nogal vasthoudend is, alleen woont en een workaholic is. Dat laatste heeft ze gemeen met Simon. Ze komt echter voldoende tot leven. Aangezien nog twee delen volgen, zullen vast en zeker verdere personele ontwikkelingen volgen inclusief een verdere verdieping.

In vergelijking met andere boeken van Windmeijer lijken de zinnen in 'Openbaring' iets langer te zijn dan gebruikelijk. Dat komt onder andere door het aanhalen van de teksten uit de bijbel; die zijn van zichzelf al niet bepaald kort en krachtig. Korte en lange zinnen volgen elkaar op zodat het verhaal lucht krijgt en toch vloeiend verloopt.
Ook dialogen en beschrijvingen wisselen elkaar af. De Bijbelse teksten en interpretaties zijn net spannende puzzelstukjes die de waarheid over de eindtijdprofetieën langzaam vorm geven. De Bijbelse zoektocht wordt daardoor een heuse thriller in een thriller. De vertelstijl is tevens gedetailleerd en beeldend en dat draagt bij aan het Indiana Jones cq Dan Brown gevoel dat het hele boek lang overheerst.

Wisseling van vertelperspectieven, introductie van nieuwe personages, onverwachte wendingen en cliffhangers zorgen voor een vrijwel continue spanning. Zowat elk hoofdstuk eindigt met een aanzet naar wat gaat komen waardoor men de pagina nagelbijtend omslaat. De algemene spanningsboog blijft vrij constant omdat altijd een van de verhaallijnen de aandacht vasthoudt. Zo is Nova's verhaallijn in het begin niet bepaald opwindend maar dat wordt overvloedig gecompenseerd door de belevenissen van de archeologen en antropologen.
Toch zakt de spanning een paar keer ietwat in. Zo valt op dat een van de personages net wat te vaak niet door heeft dat het leven van een bekende bedreigd word. En daar dus ook niet actief op handelt of er überhaupt over nadenkt.
De spanningsboog over de Bijbelse interpretaties en historie blijft daarentegen voortdurend overeind. Deze verhaallijn is om te smullen maar de impact ervan is zeer schokkend. Want de Bijbel blijkt legio antisemitische elementen te bevatten, achter elkaar gezet maakt het wel heel duidelijk waar de Jodenhaat in onze wereld vandaan komt. En dat de eindtijdprofetie President Bush jr. aanzette tot de tweede Golfoorlog, is ronduit shockerend.
De bloedstollende ontknoping wordt gevolgd door een epiloog die de losse eindjes aan elkaar knoopt en tevens een aanzet geeft voor het tweede deel.

‘Openbaring’ van Evenboer en Windmeijer is zonder meer geslaagd. Het is spannend, leerzaam en zet aan tot nadenken over opkomen en teloorgaan van religieuze en politieke stromingen. Het geeft ook inzicht in de kuiperijen die gepaard gaan met het verkrijgen en behouden van macht. Voor wie houdt van historische alternatieve theorieën gecombineerd met een spannend verhaal van eigen bodem zal dit eerste deel zeker een openbaring zijn.