Meer dan 5,6 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Wie is er nou gek?

‘Xerox’, de debuutroman van Fien Veldman begint als een vrij simpel en luchtig verhaal met de nodige humor. Gaandeweg treffen we ook diepere bodems aan. De schrijfster brengt een kwetsbare – beetje sneue- hoofdpersoon ten tonele maar laat zien dat de rollen misschien juist omgedraaid zijn. Want Veldman beschrijft een maatschappij waarin mensen steeds meer moeten groeien. Tevreden zijn met wat je doet en ‘jezelf’ zijn is ongewenst en wordt geclassificeerd als afwijkend en gestoord gedrag. Maar wie is er nu écht sneu of gek? Is het onze hoofdpersoon of de hypes volgende meute?

‘Kijk maar naar Lucia de B. , die glimlachte te weinig. Zo krijg je levenslang voor sociale onaangepastheid’

De ik-verteller werkt op de print-en postkamer, helemaal in haar eentje. Dat bevalt haar wel, ze is niet zo van de sociale contacten. Ze voelt zich niet op haar gemak bij haar collega’s die een andere sociale achtergrond hebben. Liever praat ze met haar printer, haar zielsmaatje en diepste vertrouweling. Wanneer een aan haar geadresseerd pakket kwijt raakt, slaat de paniek toe. Ze stelt alles in het werk om het vermaledijde ding weer terug te vinden en wordt steeds zenuwachtiger. Haar angsten en schaamte voor haar afkomst deelt ze met haar printer. Zonder hem redt ze het niet. Wanneer haar situatie nijpender wordt, borrelen ook de geheimen uit haar jeugd naar boven.

'Sommige dingen zijn onomkeerbaar, de klei is al gevormd'

Geheimen en gebeurtenissen op jonge leeftijd blijken de basis voor haar angstige gedrag. Middels flashback- vaak cursief gedrukt- zien we flinters van haar verleden. Door deze langzame onthulling wordt de spanning langzaam opgebouwd. Zelfs het weer beweegt mee met haar emoties en wederwaardigheden : van broeierig naar onweer, van lekkages naar ratten die bovengronds komen wanneer ze niet gewenst zijn. Ook maakt de schrijfster het verhaal langzaam meer complex. We beginnen met een pakket en bouwen uit naar een allergie, bijkomende werkzaamheden en inspanningstolerantie.

‘Zo werkt het namelijk, een relatie aangaan met een andere persoon, je loopt altijd het risico met een moordenaar te eindigen’

De absurdheid van het bestaan en de absurdheid van het verhaal lopen op momenten heerlijk langs elkaar. Dat is zowel pijnlijk alsook hilarisch. De gedachten van de hoofdpersoon, haar gedrag en vooral de interactie met haar collega’s doen denken aan de boeken van Sayaka Murata. Ook deze schrijfster hekelt de druk van conventies en laat zien hoe deze individuen elke vrijheid ontneemt en hoe mensen zich in het nauw gedreven voelen door de verwachting van anderen.

De anderen in ‘Xerox’ worden aangeduid met hun functie. Ze heten Product of Baas en staan daarmee op een afstandje in de beleving van de hoofdpersoon. Het bedrijf lijkt daardoor meer een machine dan een plaats waar mensen werken. Efficiency is dan ook het hoogste goed in deze business. Tenslotte is iedereen vervangbaar zoals de hoofdpersoon zal merken. De maatschappijkritiek vindt dan ook regelmatig een weg in het verhaal.

‘… de wereld waarin geweld gesublimeerd is onder lagen van hiërarchie en consumentisme, en waarin de mogelijkheid het in te zetten bijna uitsluitend in de handen van machtige mannen lijkt te liggen’

Het hoofdpersonage maakt uiteindelijk een flinke psychologische ontwikkeling door die de lezer niet onberoerd laat. Van hartverscheurend medelijden en meewarigheid tot intense ontroering aan het eind van dit mooie en fraai geschreven boek: Deze lezer leeft met haar mee.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Saskia Jacobs-Labree

Gesponsord

Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?

Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.

De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?

Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.

Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...

Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?

De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?

Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.

Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?

Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.

Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.

Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.

Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.

Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.

Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.

Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.

Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.

Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.

Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.

Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.

Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.

Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...

Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!

Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...

Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.

Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.

Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.

De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.

Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.

Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.

Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.

Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …

Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.

Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.

Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.