Meer dan 5,6 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Een boek waar je voor moet werken en dan royaal voor de arbeid wordt beloond

Saskia van Oostenrijk 10 augustus 2015
In Het recht van de Radch volg je Breq. Ze was ooit een kolossaal ruimteschip met duizenden lichamen op de verschillende verdiepingen en soms ook op de dichtstbijzijnde planeet, maar nu is ze slechts een enkel lichaam. En je merkt aan haar dat ze meer anders dan menselijk is geweest voor een extreem lange tijd. Ze is het niet gewend om maar twee ogen te hebben en dus niets achter haar te kunnen zien (tenzij ze zich omdraait), ze kijkt zo rationeel mogelijk naar zaken ook als dat geen echte optie is, ze heeft het moeilijk, maar gestructureerd en rationeel denken tot een kunst verheven.
En toch is ze zo menselijk als wat, omdat ze vroeger, voor het lichaam waar ze in liep is gestript tot ingelijfde, nog een mens was. En niet al het menselijke is eruit weggehaald. Breq heeft nog gevoelens, wat blijkt uit haar acties, haar redeneringen die soms proberen recht te praten wat krom is en andersom, haar opmerkingen dat ze iets juist niet kan verklaren. Want als je zo lang een onderdeel van een groot, kunstmatig geheel bent geweest waar individualiteit ontmoedigd werd en eigenlijk ook door de individuen niet echt gewenst was, weet je dan nog wel wat je gevoel is? Wat je emoties zijn? En dat je ze überhaupt hebt?

Als in een verhaal de verteller zelf dingen niet kan benoemen of niet begrijpt, is het logisch dat de verteller het ook niet kan vertellen. En dus moet je als lezer tussen de regels doorlezen. Je moet werken om te begrijpen wat Breq wil op een ander vlak dan het rationele, je moet werken om het te zien nog voor Breq het ziet – als ze het überhaupt al ooit ziet. Dit maakt het boek intensief om te lezen. Waar Breq een ik-verteller is en lezers gewend zijn dat ze het hele interne gebeuren zo ongeveer op een presenteerblaadje aangeboden krijgen, sta je – als je puur naar de tekst kijkt – op aardig wat afstand van Breq. Het lijkt net een ander persoon die je gewoon ziet (alleen zou die persoon in het echt dingen hardop moeten zeggen die Breq enkel denkt, tenzij je er ook een gedachtelezer bij krijgt die af en toe werkt).
Bovenstaande zorgt ervoor dat je eruit haalt wat je er zelf qua moeite in steekt. Het maakt het daarom ook een lastig boek voor het eerst mee de SF in te duiken. Vooral aangezien ook de rest van het verhaal niet makkelijk is. In het boek zijn twee tijdlijnen. Een van het heden van Breq, een van het verleden. In het verleden wordt in eerste instantie veel verteld over de wereld omdat daar in het heden minder plaats voor is, terwijl het wel essentieel is om zowel de verschillende acties van personages, de stand van zaken, eigenlijk het boek als geheel te begrijpen. En hoewel in het heden over het algemeen de meeste actie plaatsvindt, broeit het in de tijdlijn van het verleden. Je voelt dat er iets mis moet gaan. Je krijgt signaal na signaal, maar Ann Leckie laat je gissen.

Voor mij – als lezer die normaal vooral heel veel YA leest – was dit boek echt een test voor mijn leesvaardigheid en voor mijn concentratie. Ik kon het niet lezen met gekwetter om me heen, kon niet hier en daar even een kwartiertje pakken, maar moest me echt voor langere tijd onderdompelen. Maar wat was dit boek de moeite waard. Bij elke pagina dacht ik actief met de personages – vooral met Breq – mee. Bij elk hoofdstuk vroeg ik me af wat zou gebeuren. En elke keer wist Ann Leckie te laten zien dat ze echt kan schrijven en zag ik waarom dit boek zoveel prijzen in de wacht heeft gesleept. Door ervoor te zorgen dat je zo actief mee moet doen om het volle eruit te halen, heeft Leckie ervoor gezorgd dat ik me juist meer betrokken bij deze personages en deze wereld voelde dan wanneer ze me er niet voor had laten werken.
Dit boek steekt zo verrekte goed in elkaar. De enkele minpunten die ik zie – zoals inderdaad de vele hoeveelheid informatie in het begin van de tijdlijn van het verleden wat ontmoedigend kan werken – zijn met name minpunten omdat de rest van het boek de lat zo verdomd hoog legt. En heel eerlijk: Ik heb geen idee hoe Leckie die minpunten had kunnen omzeilen, omdat alles waar ik aan kan denken, enkel meer afbreuk had gedaan.

Dus Luitingh Fantasy, wanneer komt de vertaalde versie van het tweede deel uit?

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Saskia van Oostenrijk

Gesponsord

Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?

Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.

De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?

Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.

Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...

Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?

De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?

Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.

Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?

Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.

Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.

Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.

Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.

Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.

Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.

Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.

Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.

Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.

Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.

Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.

Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.

Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...

Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!

Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...

Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.

Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.

Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.

De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.

Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.

Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.

Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.

Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …

Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.

Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.

Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.