Een geluksboek

Dit boek lag al enige tijd op mijn stapel te lezen boeken. Maar ik begon er maar niet aan. Waarschijnlijk omdat de cover wat ouderwets aandoet en de titel ook niet zoveel zegt. Ik had geen idee wat ik moest verwachten. Nu ik het boek in één ruk heb uitgelezen, spijt me dat ontzettend. Dit is een geluksboek, een boek dat ertoe doet, een spiegel of een venster, doe er wat mee!

De kinderboekenauteur Robert van Dijk kende ik al van Vrijdag kom ik weer thuis. Net als in zijn eerste boek, heeft ook Fietsen door een leeg huis de multiculturele samenleving als thema. Door in te zoomen in de gezinnen van de hoofdpersonen, in dit geval een Afghaans vluchtelingengezin en een doorsnee Nederlands gezin (vader, moeder, dochter, zoon) komen daarbij ook andere thema's naar voren: vooroordelen, klassenjustitie, vriendschappen, 'witte' en 'zwarte' scholen, normen en waarden.

Teus is net verhuisd van een flat naar een woning in een betere buurt. Hij is ook van school veranderd. Hij mist zijn schoolvriend en kan niet aarden. Na schooltijd hangt hij rond bij zijn oude huis. Hij ziet de familie achter het raam die hun flat toegewezen heeft gekregen. Het is een Afghaans vluchtelingengezin. Hun zoon Rayan is even oud als Teus. Hij komt in Teus' oude klas terecht, zelfs aan het tafeltje waar Teus heeft gezeten.
Dit is het begin van een vriendschap tussen Rayan en Teus. Het gaat allemaal in het geheim, de ouders van Teus weten er niet van. Teus voelt aan dat zijn vriendschap met een statushouder niet gewaardeerd zal worden thuis. Maar hij heeft het contact nodig, hij is nog niet klaar met het afscheid van zijn oude huis.
Door zijn vriendschap met Rayan leert Teus veel. Ook de nieuwe buurjongen blijkt achteraf best mee te vallen en leert hem veel.
Teus neemt riskante beslissingen voor zijn vriendschap met Rayan. Rayan heeft slechte longen en als hij plotseling in het ziekenhuis terecht komt, voelt Teus pas dat hij niet anders kan dan het voor Rayan opnemen. Met een gevoelige en dramatische ontknoping aan het einde van het boek, blijft het beeld van de twee fietsende vrienden-voor-het-leven van de cover op je netvlies staan.

Er zit veel verdriet in het verhaal. Toch vind ik dit een geluksboek. Deze term heb ik ontleend aan de Woutertje Pieterse-lezing door Edward van de Vendel. Een geluksboek is een boek waarmee je veel kinderen aan het lezen krijgt, omdat het èn goed geschreven èn spannend èn origineel is. Een boek dat echte en geloofwaardige karakters heeft en een boek dat het potentieel heeft kinderen te veranderen in de goede zin van het woord. Een boek dat rijker en gelukkiger maakt. Dankbaarder misschien.

Ik kan alleen maar zeggen: lees dit boek zelf en bied het daarna aan aan zoveel mogelijk kinderen of lees het voor. Het zal genoeg stof tot nadenken opleveren. Dat is een prima begin van goede gesprekken. En uiteraard zetten alle scholen dit boek in de schoolbibliotheek. Het liefst prominent als 'Boek van de Maand' of als ster-titel in de komende Kinderboekenweek 'Lekker eigenwijs".