Gemis is een toxische relatie

Malou Holshuijsen brengt twee jaar na haar veelgeprezen debuut Zachtop lachen een nieuwe roman uit. In Alleen en duizend mensen ruilt ze het autobiografische in voor een fictief verhaal over liefde, verbinding en eenzaamheid. Net als haar debuut kenmerkt deze roman zich door de tragikomische stijl en het heldere taalgebruik van de auteur, maar ze heeft ook veel verrassingen voor de lezer in petto.

Het begin maakt meteen duidelijk dat het geen vrolijk boek wordt. Rivka Leeuw is een dertiger die haar nieuwe rol als eindredacteur van het nachtradioprogramma 'Bodemdrift' met haar ouders wil vieren. Het programma wordt om middernacht live vanuit een hotelkamer uitgezonden, is niet terug te beluisteren en wordt gepresenteerd door de tegendraadse Joel Backer. Haar ouders reageren echter op een manier die voor de lezer grappig is, maar voor Rivka een domper op de feestvreugde is. Rivka stelt gelaten vast:

'De familie Leeuw leek op papier een leuke roedel, maar is in het echte leven een gezelschap dat elkaar maar beter niet kan tegenkomen.'

Het verhaal neemt een eerste onverwachte wending wanneer cabaretier Leopold Harmonie tijdens zijn interview uit het raam van de hotelkamer springt, en Rivka en Joel verbijsterd achterlaat.

'"Goed," antwoordde hij, toen ik vroeg hoe het met hem ging, om vervolgens uit het raam te springen. Hij droeg een kruidige parfum die ik niet meer helder voor de geest kan halen. Fris voor de dood, met een veel te mooie trui om in te sterven.'

Met deze indrukwekkende start heeft de auteur de lezer vast. Vervolgens manoeuvreert ze zich bedreven tussen het heden en verleden. De woordkeuze en het ritme weerspiegelen niet alleen hoe Rivka zich voelt, maar tonen eveneens hoe taal de rollen en emoties van mensen kunnen begrenzen. Zo wordt Rivka’s complexe relatie met haar ouders bondig samengevat in de zin: 'Mijn vader ging uit elkaar en mijn moeder werd verlaten.' Maar het verhaal gaat echter verder dan alleen familiebanden. Het omvat thema's als sociale media, verlangen naar aandacht, intense verliefdheid en verlies.

Na Leopolds dood worstelt Rivka met het leven, waarbij ze evenveel tegen haar bodemloos verdriet aanschurkt als dat ze ervan wegvlucht. Het vertelperspectief houdt de lezer gevangen in deze stemmingswisselingen, wat een claustrofobische, maar diepgaande indruk nalaat. Rivka’s frustraties en wanhoop worden rauw en eerlijk weergegeven. Haar schunnige taal verhult haar kwetsbaarheid niet, en haar tegenstrijdigheden maken haar tot een merkwaardig, intrigerend hoofdpersonage dat zich moeilijk in een hokje laat plaatsen.

Het einde van het boek, hoewel enigszins voorspelbaar, is krachtig genoeg om de lezer hongerig te maken naar meer. Holshuijsen heeft met Alleen en duizend mensen bewezen dat ze durft af te wijken van haar succesdebuut en slaagt er met glans in om haar veelzijdigheid als auteur te tonen. Een aanrader voor wie houdt van een roman die zowel ontroert als verrast.