‘Ik ben oud dus ik ben niet’
Op de cover van Cyriel, de tweede roman van Eline Trenson, staat een oude man die zelfzeker weg stapt. Wat hij de rug toekeert, wordt duidelijk in het levensverhaal dat hij vanuit een woon-zorgcentrum schrijft. De roman sluit qua thematiek aan bij een groeiend aantal boeken die bejaarde mannen als hoofdpersonage opvoert: Een man die Ove heet (Fredrik Backman), De laatkomer (Dimitri Verhulst), Pogingen iets van het leven te maken (Hendrik Groen)… Kan Eline Trensson nog iets toevoegen aan de bestaande literatuur?
De mooie vormgeving van het boek geeft zin om erin te duiken. Dat wordt versterkt door de uitgebreide stamboom die aan het begin van het boek opgenomen is – en die je tijdens het lezen vaak zult raadplegen. De 92-jarige Cyriel komt uit een grote familie. Zelf heeft hij vier kinderen bij drie vrouwen, waarvan één expliciet als zijn minnares vermeld staat. De verschillende huwelijken, kinderen en bijhorende geboorte- en sterfdata vertellen al een verhaal op zich. Het is verleidelijk om lang op deze eerste pagina’s te blijven hangen en allerlei conclusies te verbinden aan de verschillende relaties.
Dat Cyriel een boeiend verhaal te vertellen heeft, blijkt al erg snel. Sinds hij in een zorgcentrum woont voelt hij zich overbodig. Om de tijd toch enigszins nuttig door te brengen, schrijft hij zijn memoires. Hij groeide op als buitenbeentje van het gezin; een boekenwurm die tevergeefs snakt naar de liefde van zijn vader en al vroeg te maken krijgt met de dood. In ultrakorte hoofdstukken wisselt zijn verleden af met het heden en wordt duidelijk hoeveel implicaties ouder worden voor hem heeft.
Dat het boek een aanklacht is tegen het huidige zorgsysteem wordt niet onder stoelen of banken geschoven. Op weinig subtiele manier wordt weergegeven dat het personeel geen tijd heeft om op een menselijke manier met de bewoners om te gaan. De bejaarden worden gereduceerd tot taken die zo snel mogelijk afgewerkt moeten worden. Deze hoofdstukken zijn zo bitter dat ze breken met de eerder milde, nostalgische toon van Cyriels levensverhaal.
Het is vooral in het verleden dat het hoofdpersonage echt tot leven komt en diepte krijgt. De impact van de verstoorde vader-zoonrelatie is enorm, ook al heeft Cyriel geleerd om begrip op te brengen voor de keuzes van zijn vader. Cyriel is evenmin mild voor zijn eigen rol als vader, en het stemt tot nadenken hoe we kunnen ontsnappen aan de vicieuze cirkel van onze familiegewoontes.
Trenson schrijft op een intelligente manier en durft vragen stellen en standpunt in te nemen. Maar daar wringt ook de schoen. Ze gaat zo sterk op in haar betoog, dat haar hoofdpersonage naar de achtergrond verdwijnt en de lezer met een vermanend vingertje wordt aangesproken:
'Zorgen voor iemand betekent dat je die persoon erkent in zijn waardigheid. Er is in de beste gevallen sprake van wederzijds respect. Je zou bijna kunnen stellen dat het om uitwisseling gaat van "geven" en "ontvangen". Er is degene die zorg verleent en degene die zorg ontvangt. Bij beide partijen moeten een bereidheid en ontvankelijkheid zijn, en bijgevolg een wederzijdse erkenning van elkaars mens-zijn.'
Na verloop van tijd weet je wat je kunt verwachten in deze hoofdstukken en treedt de gewenning op waar de auteur net tegen wilt strijden. Meer nuance had de wantoestanden scherper kunnen maken.
Eline Trenson zwengelt het debat over waardig ouder worden aan, maar als roman mist Cyriel te vaak focus om zich te kunnen meten met andere boeken in dit genre. Lezers die houden van uitgebreide familieverhalen zullen wel smullen van Cyriels levensverhaal.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Sigried
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumouin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
