Spannend, leerzaam en ontroerend

Dinah Jefferies (1948) debuteerde pas op haar 65e, maar houdt er sindsdien stevig de pas in. Terwijl haar vierde roman, Before the Rains, sinds februari in Engeland in de rekken ligt, komt bij ons de vertaling van haar derde boek uit.

Wie haar vorige boeken las, zal in De dochter van de zijdekoopman Jefferies’ uitgesproken stijl meteen herkennen. Typisch voor haar romans zijn de exotische omgeving, de woelige politieke achtergrond en de levendige vrouwelijk hoofdpersonages. Haar schrijfstijl wordt gekenmerkt door gedetailleerde, rijke beschrijvingen waarmee ze vanaf de eerste pagina een nieuwe wereld rondom de lezer goochelt. Opvallend genoeg leidt dit recept er niet toe dat haar verhalen kopieën van elkaar zijn. Door de grondige research die aan elke roman vooraf gaat is de historische context uniek en volgt elk verhaal het ritme van de tijd en plaats waarin het zich afspeelt. Bovendien bewijst ze met haar derde boek hoezeer ze groeit in haar schrijverschap. Hoewel de epische stijl primeert, is die minder gefocust op de romantische verwikkelingen van het hoofdpersonage, en treedt het politiek-maatschappelijke meer op de voorgrond. De dochter van de zijdekoopman is hierdoor harder van toon dan haar voorgaande boeken, maar is ook geloofwaardiger en zal een grotere groep lezers aanspreken. Hoewel de vertaling van Erica van Rijsewijk voor de Vlaamse lezers soms erg Nederlands aandoet, wordt Jefferies’ schrijfstijl perfect weergegeven en is ook dit boek opnieuw een plezier om te lezen.

Het verhaal speelt zich af in Frans-Vietnam tussen 1952 en 1955. Nicole is 18 wanneer de onrusten tussen de Franse kolonialisten en de onafhankelijkheidsstrijders van de Vietminh een hoogtepunt bereiken. Na de dood van hun Vietnamese moeder, werden Nicole en haar zus Sylvie door hun Franse vader opgevoed. Zijn Franse achtergrond en het bloeiende familiebedrijf in de aan- en verkoop van zijde verlenen hen een hoge status binnen de gemeenschap, waar het Franse voor beschaving en verfijning staat. Anders dan haar zus, heeft Nicole echter het uiterlijk van hun moeder geërfd, waardoor ze voortdurend schippert tussen de Franse en Vietnamese bevolking zonder ergens helemaal bij te horen.

De mengelmoes van geuren, kleuren en geluiden van de drukke straatjes van Hanoi zorgen voor een authentieke setting. Jefferies laat echter niet toe dat de lezer zich in een paradijs waant. Zo zorgt de manier waarop Nicole als métisse door beide bevolkingsgroepen met wantrouwen en minachting bekeken wordt, voor een innerlijke tweestrijd die steeds moeilijker te dragen is. Ze is voor het eerst verliefd en laat zich vooral leiden door oude vetes, jaloezie en onzekerheid. Door haar kinderlijk naïeve rebellie beseft ze aanvankelijk de ernst niet van de situatie waarin ze terecht gekomen is. Naarmate de sfeer grimmiger wordt, sluit het net om haar heen en kan ze geen stap meer vooruit zonder of haar vrienden of haar familie te verraden.

Hoewel het hoofdpersonage een aantal inconsequenties bevat, wordt het verhaal zo opgebouwd dat het dilemma waar Nicole voor staat wel geloofwaardig is. Door de Vietnamese geschiedenis vanuit de verschillende perspectieven te belichten ontstaat een verslavend spannend verhaal over loyaliteit en verraad, waarbij Nicoles zoektocht naar een eigen identiteit een romantisch tegenwicht vormt tegen de oorlogsgruwel.

Waar haar vorige boeken nog konden bestempeld worden als typische vrouwenboeken, is Jefferies geëvolueerd naar een genre dat zich niet in een hokje laat duwen. De dochter van de zijdekoopman gaat van een romantische feel good over een literaire thriller naar een historische roman. De beeldende schrijfstijl en krachtige plotlijnen zorgen voor een fascinerend, ontroerend boek dat de complexe geschiedenis van Vietnam bevattelijk weergeeft.