Herkenning en teleurstelling

Toen ik hoorde dat er een nieuwe roman van John Irving uitgegeven werd, kon ik niet wachten om het te lezen. Dat The last Chairlift (vertaling: de laatste skilift) meer dan 900 pagina’s telt, leek me een feest – een idee waar ik halverwege het boek op terug kwam. Misschien waren mijn verwachtingen te hoog gespannen, maar dit boek kon me het minste boeien van alle boeken die ik al van Irving las (en dat zijn er heel wat).

De eerste 300 pagina’s gaven me nochtans alles wat ik van Irving verwacht: een interessant plot, bijzondere personages en een gevatte schrijfstijl die zowel het beste als het slechtste in de mens in de verf zet. Adam groeit op in een atypisch gezin. Zijn moeder is als ski-instructeur de helft van het jaar weg. Hij weet niet wie zijn vader is, en woont daarom bij zijn grootouders. Wanneer zijn moeder ook thuis is, deelt ze het bed met haar zoon, een regeling die op grote weerstand stuit bij haar twee strenge zussen. Adams grootvader heeft geen woord meer gesproken sinds de dag dat hij te weten kwam dat RacheL – Little Ray voor de vrienden – zwanger is van Adam. Zijn jeugd wordt gekleurd door Nora, de nicht naar wie hij zijn hele leven opkijkt, en zijn grootmoeder die drie jaar lang Moby Dick aan haar kleinzoon voorleest, een boek dat bepalend zal zijn voor zijn leven. De ongewone situatie wordt nog vreemder gemaakt door de uitvergroting van bepaalde kenmerken van de personages; kleine mensen zijn piepklein, aanwezige mensen zijn luid en bulderen bij alles van het lachen, uit stille mensen komt letterlijk geen woord…

Dit is Irving op z’n best, de manier waarop de leerkracht Engels beschreven wordt, is simpelweg literair smullen. Wie Irvings oeuvre kent, zal ook thema’s als worstelen, seksuele geaardheid, belang van film en literatuur… herkennen. In dat opzicht leek deze roman een samenvatting van verschillende elementen uit zijn vorige romans. Die herhaling is op zich niet erg, omdat ze ook een prettig gevoel van herkenning geeft. Maar dat bepaalde passages ook binnen het boek steeds weer herhaald worden en er ontzettend uitgebreid stilgestaan wordt bij zijgedachten en nevenplots, was voor mij van het goede te veel. De vele sprongen in tijd onderbraken bovendien het ritme en maakten het geheel erg chaotisch. Ongeveer halverwege het boek was ik de draad dan ook bijna volledig kwijt. Vanaf dat moment heb ik me echt door het boek moeten worstelen en heb ik enkel doorgelezen omdat ik hoopte dat er toch nog meer van het beginniveau zou komen. Hoewel het einde van het boek opnieuw meer in lijn ligt bij het begin, kon de verhaallijn me op dat moment al niet meer zo erg boeien en was ik eerlijk gezegd blij toen ik aan de laatste pagina was aanbeland.

The Last Chairlift is bij momenten geniaal, maar de te langdradige passages laten een bittere nasmaak na. Ik zou dit boek enkel aan echte Irving-fans aanraden, en dan nog met de waarschuwing dat dit wel eens een van zijn minste romans zou kunnen zijn.