Mens wordt natuur

Andrew J. Graff schreef een knap debuut dat perfect balanceert tussen realiteit en fantasie. Raft of Stars, vertaald door Connie van de Velde als De rand van de wereld, wordt aangekondigd als een coming-of-age verhaal. Aan die verwachting wordt helemaal voldaan, en zelfs op een interessantere manier dan je aanvankelijk vermoedt.

Het verhaal start met een briefje dat de tienjarige Fischer 'Fish' Branson en Dale 'Bread' Breadwin achterlaten voor Teddy, Fish’ opa. Ze kondigen daarin aan dat ze de vader van Bread hebben vermoord en daarom op de vlucht zijn. Op zoek naar vrijheid en avontuur trekken ze de bossen van Wisconsin in, waar hun vriendschap en dapperheid tot het uiterste getest worden. De jongens worden op de hielen gezeten door vier volwassenen die hun eigen strijd moeten leveren om het hoofd te bieden aan de doordringende natuur die nergens voor wijkt. Wat volgt is een en al actie, waarbij catastrofes en triomfen elkaar in een snel tempo afwisselen. Dat thema’s als eenzaamheid, rouw en loyaliteit in de kolkende rivier van gebeurtenissen toch hun plaats krijgen is bijzonder indrukwekkend.

De vriendschap tussen Fish en Bread vormt de basis van het verhaal. Ze zijn typische kinderen die zich stoerder voordoen dan ze zijn en zich graag verliezen in heldhaftige fantasieën. Het is de opa van Fish die als eerste achter hen aangaat. Anders dan sheriff Call – een man van auto’s en snelwegen – kent Teddy de bossen op zijn duimpjes en laat hij zich door niets afschrikken. Teddy en Call vormen een komisch duo, wat lichtheid aan het verhaal geeft. Ook Fish’ moeder en Tiffany zijn plots op elkaar aangewezen. De sterk religieuze vrouw en de pompbediende met poëzieambities zijn totaal verschillend, maar vinden al gauw een manier om samen te werken. Terwijl de mannen te paard de bossen doorkruisen, volgen de vrouwen per kano de rivier.

De zes hoofdrolspelers zijn stuk voor stuk innemende personages die ondanks hun stereotype rolletjes toch geloofwaardig zijn. Hun tekortkomingen zijn herkenbaar, wat ervoor zorgt dat je je snel in het verhaal gaat inleven. De natuur speelt niet enkel een belangrijke rol als setting, maar wordt ook gebruikt om de personages en hun emoties te beschrijven: een stille man onder wiens oppervlak vuur sluimert; jongens die zich bewegen als rivierwater, als houtrook; tranen die uit ogen stromen, alsof ze daar ingedamd hadden gezeten, als een rivier die losbreekt…

Graffs woorden zijn eenvoudig, zijn zinnen kort. Dit wekt de illusie van een gemakkelijk leesbaar boek, maar de zintuigelijke manier waarop de kleinste details beschreven worden, zorgt voor een rijk verhaal. Wanneer bijvoorbeeld coyotes een beer aanvallen, worden beweging, geur, luchtverplaatsing, kleuren en klanken in het geheel opgenomen. Opvallend is dat ook zulke actiescènes met een grote tederheid beschreven worden, waardoor niets in dit verhaal zwart/wit is.

Mens en natuur gaan steeds meer in elkaar op. Dit zorgt voor een magische sfeer waarin de natuurkracht de menselijke schone schijn laag voor laag afschraapt en kwetsbaarheden genadeloos blootlegt. Iedereen moet zichzelf, de ander én de natuur overwinnen om te kunnen overleven. De vele uitdagingen zorgen bij alle personages voor een mentale groei, die iets subtieler uitgewerkt had mogen worden.

Andrew J. Graff mengt genres als de avonturenroman, de detective en de feelgood tot een verhaal dat bruist van leven en dat een plezier is om te lezen. Maar het is zonder meer zijn bijzondere schrijfstijl die De rand van de wereld tot een literair niveau verheft. Een krachtig debuut dat smaakt naar meer.