Creativiteit en ambitie

Mercedes Abad is een Spaanse schrijfster, journaliste en vertaalster. In Spanje, waar haar werk meermaals werd bekroond, is ze bekend om haar korte verhalen, romans en toneelstukken. De schrijfklas is de eerste roman van Abad die naar het Nederlands werd vertaald (door Fennie Steenhuis). Het verhaal volgt een ooit succesvolle auteur die, na een schitterend debuut, haar carrière heeft zien stagneren en die nu als docent creatief schrijven haar literaire ambities probeert stand te houden. De roman biedt interessante reflecties over het creatieve proces en over waar mensen bereid toe zijn in het nastreven van succes.

Abad besteedt in de eerste hoofdstukken veel aandacht aan de sfeer binnen de klas. Met een mengeling van nostalgie en cynisme observeert het hoofdpersonage haar studenten. Elk personage wordt uitvoerig beschreven, waardoor je een levendig beeld krijgt van de excentrieke, eigenzinnige groep schrijvers in wording. Behalve een van haar lievelingsstudenten, Pat, krijgt niemand een echte naam, maar worden ze slechts benoemd via pseudoniemen als Mister X en Madame T. Dit creëert een zekere afstandelijkheid die versterkt wordt omdat het ik-personage evenmin een naam krijgt. Omdat de focus zo sterk op de nevenpersonages ligt, verloopt het verhaal, zeker voor een korte novelle, aanvankelijk te traag.

Er komt meer vaart in het verhaal wanneer Pat onverwachts overlijdt en de ik-figuur zich afvraagt wat ze met het onafgewerkte manuscript van Pat kan en mag doen. Wat aanvankelijk begint als een oprecht eerbetoon en een middel om haar rouw te verwerken, ontwikkelt zich geleidelijk tot een poging om haar eigen carrière weer nieuw leven in te blazen. Zij zoekt bij Pats medestudenten naar antwoorden en spreekt met hen over de grenzen van literatuur en het toelaatbare van het creatieve proces. Door de ethische dilemma’s en de innerlijke conflicten wordt het hoofdpersonage extra gelaagd, maar de overige personages blijven eerder karikaturen.

Ondanks af en toe omslachtige zinsconstructies blijft de toon luchtig en vlot. Het is interessant dat de auteur, naast het schetsen van een levendig klasgebeuren, ook ingaat op het schrijfproces zelf. De tekst bevat expliciete verwijzingen naar de opbouw en uitwerking van romans, wat de lezer een fascinerende inkijk geeft in wat Abad zelf aan het doen is met haar personages en plot. Hierdoor krijg je een goed zicht op hoe een boek tot stand komt, en wat er allemaal bij komt kijken om een idee om te vormen tot een gepubliceerde roman. Een nevenplot zorgt voor extra intrige, al heeft het verhaal dat op zich niet nodig en leidt het slot hier enigszins onder.

De schrijfklas werpt een scherpe blik op de wereld van literatuur en creatief schrijven. Met een mix van ironie en ernst schetst Mercedes Abad de worstelingen van een auteur die haar plek probeert te hervinden, terwijl ethische vragen over auteurschap en inspiratie centraal staan. Ondanks enkele minpunten blijft het een boeiende en meeslepende leeservaring.