De geheimen van de viool
In Een Italiaanse reis verenigt Philipp Blom (1970) zijn passie voor geschiedenis met die voor muziek. De ondertitel ‘Een zoektocht naar de herkomst van mijn viool’ maakt duidelijk dat het om een persoonlijk verhaal gaat, een tocht die de auteur zelf heeft ondernomen en die hem zowel dichter bij zichzelf, als dichter bij zijn geliefde instrument heeft gebracht. Het literaire resultaat van de reis is een geschiedkundig, filosofisch boek dat hij zelf geen roman wil noemen: ‘Dit boek is geen roman. Ik heb niets bedacht, verzonnen, erbij gefantaseerd of opgesmukt.’
Al van jongs af aan is Philipp Blom een gedreven vioolspeler. Hij houdt van het instrument en de muziek die het voortbrengt. Maar hoeveel uren hij ook opoffert en hoe sterk zijn wens ook is om een begenadigd violist te worden, hij beseft dat hij niet het talent heeft waarvan hij droomt. Als historicus verlegt hij daarom zijn aandacht van het vioolspelen – hoewel hij ook dat nog doet – naar het instrument zelf.
Wanneer hij een viool in handen krijgt die vermoedelijk rond 1700 in Italië gemaakt werd door een Duitse instrumentenbouwer, wordt zijn nieuwsgierigheid geprikkeld. Deze viool wordt de aanleiding tot een bewogen reis naar Italië, waar hij op zoek gaat naar de mogelijke vioolbouwer. Al van bij de start blijkt het geen gemakkelijke reis te worden. Hij heeft immers zo goed als geen aanknopingspunten. Op basis van de bouw van de viool wordt vermoed dat de vioolbouwer afkomstig is uit de Duitse stad Füssen, dus dit wordt het startpunt van de zoektocht. Gemakshalve geeft Blom de vioolbouwer de fictieve naam Hanns, een voornaam die toentertijd vaak voorkwam in het gebied. Hij volgt de sporen van Hanns, die waarschijnlijk naar Venetië geëmigreerd is om daar zijn ambacht uit te voeren.
Blom gaat grondig te werk en verdiept zich in alles wat hem een stap verder kan helpen – van houtanalyses tot de socio-culturele geschiedenis van de gebieden waar de vioolbouwer geweest zou kunnen zijn:
‘Maar als historisch object is mijn viool vooral ook een voorwerp waarin talloze lijnen samenkomen: er zit de expertise en de experimenten van eeuwen muziek en instrumentenbouw in, de transport- en handelswegen voor de houthakkers en de handwerkers, de cultuur waarin ze bespeeld is, de wereld waaruit ze komt.’
Het is duidelijk dat de auteur zelf enorm gefascineerd is door elke aanwijzing die hij te pakken kan krijgen, maar die passie slaat niet over op de lezer die bedolven raakt onder de meest uiteenlopende weetjes. De afwisseling met zijn eigen ervaringen en herinneringen maken het verhaal toegankelijker, maar deze tweede verhaallijn is desalniettemin onvoldoende om echt ritme in het geheel te krijgen.
De zoektocht naar de vioolbouwer gaat gepaard met veel giswerk; experts blijken elkaar immers regelmatig tegen te spreken. Als leek is het moeilijk om na te gaan in welke mate zijn stellingen over houtsoorten en afwerking kloppen en zijn de beschrijvingen erg langdradig, maar als hobbyist of kenner moet het fijn zijn om samen met de auteur de raadsels op te lossen en misschien zelfs tot andere conclusies te komen. Voor hen zal dit mooi uitgegeven boek, compleet met foto’s en tekeningen, een plezier zijn.
Voor wie meer wil weten over Bloms drijfveren en ervaringen, is de podcast die de radiozender Klara maakte een ideale toevoeging bij het boek. In vier afleveringen maakt Blom de reis opnieuw. De duiding bij zijn zoektocht wordt afgewisseld met voorgelezen stukjes uit het boek en uiteraard met muziek.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Sigried
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
