Verraad, intriges en moord
Dat de Griekse mythologie niet enkel voer is voor scholieren en studenten, bewijzen de vele bewerkingen die nog steeds gemaakt worden voor theater, film en literatuur. De gevierde Ierse auteur Colm Tóibín (1955) voegt daar met House of Names zijn eigen versie van het drama rond Klytaimnestra en Agamemnon aan toe. Het resultaat is een aangrijpende, tijdloze vertelling over het verlies van onschuld, over de gevolgen van wantrouwen en over machtswellust. Door de ingenieus uitgewerkte intriges lijkt het geheel de literaire neerslag te zijn van de televisieserie House of Cards. De verwijzing naar dit politieke drama gaat in de Nederlandse vertaling van de titel verloren, maar voor het overige levert Anneke Bok een hoogstaande vertaling af die zowel de kracht van de Griekse mythes als de heldere stijl van Tóibín accentueert.
Het verhaal begint wanneer koning Agamemnon zijn dochter Iphigenia offert om de goden gunstig te stemmen voor zijn strijd. Door Tóibíns toegankelijke schrijfstijl en creatieve invulling van de mythes is er geen achtergrondkennis vereist. Alles wat je moet weten wordt in het eerste hoofdstuk door Klytaimnestra vertelt:
“Haar stervenskreten maakten plaats voor stilte en intriges toen Agamemnon, haar vader, terugkeerde en ik hem in de waan bracht dat ik zou afzien van wraak.”
Het verloop van het verhaal spreekt voor zich, de spanningsboog moet bijgevolg op een andere manier dan door pure plotontwikkeling gecreëerd worden. Tóibín houdt de aandacht van de lezer vast door sublieme karaktertekeningen. De diverse personages ontgroeien hun mythische vormen en worden hedendaagse mensen van vlees en bloed.
Klytaimnestra’s verdriet over het verlies van haar dochter is allesoverheersend en vernietigt haar geloof in de goden. Het gebruik van de ik-vorm zorgt ervoor dat je meevoelt met haar pijn, ook wanneer ze moorden beraamt of geliefden misleidt. In een volgend hoofdstuk krijg je echter het perspectief van haar andere dochter, Elektra, ook in de eerste persoon voorgeschoteld. Ze is nog maar een tiener wanneer haar zus geofferd en haar broer, Orestes, ontvoerd wordt. Bovendien ziet ze haar moeder veranderen in een bittere vrouw die haar dochter maar één raad weet mee te geven:
“En wat ik van je vader heb geleerd en wat ook jij moet leren is dat een vertrouwde vriend degene is die je het minst kunt vertrouwen. Voor elke bondgenoot heb ik een schaduwbondgenoot, en zelfs dan heb ik nog andere spionnen, die alles in de gaten houden en allemaal verslag uitbrengen. Zo behouden we de macht, door nooit iemand te vertrouwen.”
Waar je als lezer een ogenblik voordien nog begrip kon opbrengen voor het rouwproces van Klytaimnestra, zie je haar nu door de ogen van Elektra als een vrouw “vervuld van een duivels verlangen naar moord”, een vrouw die niet in staat is haar dochter de steun te geven die ze zo hard nodig heeft.
Als twee tegengestelden bepleiten Klytaimnestra en Elektra hun recht op verdriet en wraak, elk met hun eigen waarheden. De woede van beide vrouwen is bijna tastbaar beschreven en houdt je in hun greep. Tussen hen in staat Orestes, die eveneens getekend is door de moorden op zijn zus en vader, maar daadkracht mist. De hoofdstukken over Orestes leveren een bijna sprookjesachtige novelle op over de ontwikkeling van een jongen die een speelbal van zijn omgeving wordt. Dat zijn verhaal als enige in derde persoon verteld wordt benadrukt die positie en vormt een welkom tegenwicht tegen de kracht van de vrouwen.
Ondanks de hardheid van het verhaal, creëert Tóibín personages die allesbehalve harteloos zijn. Net omdat geen menselijke gevoelens hun vreemd zijn, komt het verhaal dicht bij de lezer. Als climax houdt de auteur ten slotte een spiegel voor:
“Aan de goden hebben we niets meer. Hun tijd is voorbij.”
Het is aan de mens om een leefbare wereld op te bouwen, of om die te laten domineren door verraad en machtswellust.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Sigried
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
