Taal is de ziel van een volk
'Queen bee, bee [bijenkoningin, bij] – darribun, ngaraang. De ngaraang is tegenwoordig in gevaar, hele kolonies sterven en de bijenkoningin darribun blijft achter, zoals op een schaakbord zonder pionnen, nu alle werkbijen doodgaan. […] Dat leidt weer tot een heel snelle, te vroege volwassenwording van volgende generaties bijen, die de korf voortijdig verlaten, voordat ze eraan toe zijn, en daarna stort de hele kolonie in. Zo was het ook met de Gondiwindi, uiteengedreven kinderen zonder iets wat hen voedt, zonder kompas om weer thuis te kunnen komen.'
Dit is een van de vele uittreksels uit het woordenboek van Albert Gondiwindi. Zijn poging om de Wiradjuritaal en -traditie te redden van vergetelheid vormt de kern van Tara June Winch’ nieuwe roman Het spiegelwoordenboek. Aan de hand van drie verhaallijnen en haar eigen creatieve woordenspel toont ze aan dat er achter elke taal een hele cultuur en geschiedenis schuilgaan.
Deze roman over de Britse kolonisatie van Australië won meerdere literaire prijzen en daar zal de unieke stijl en inhoud zeker iets mee te maken hebben. Al is het even wennen aan een verhaal dat deels in woordenboekstijl geschreven is. De vertaling van Gitte Postel en Rob van der Veer is indrukwekkend. Soms kunnen woorden immers niet vertaald worden, en is de omschrijving zo omslachtig dat duidelijk is dat er in de Westerse cultuur geen aandacht is voor bepaalde onderwerpen die voor Albert meer dan normaal zijn.
De stijl waarin August, Alberts kleindochter, haar verhaal vertelt is klassieker. Het leest daarom vlotter, al is de inhoud even schrijnend. August keert vanuit Engeland terug naar Australië voor de begrafenis van Albert. Daar treft ze haar grootmoeder aan die op het punt staat om haar huis te verliezen aan een tinmijn. Als ze kan aantonen dat de Gondiwindi altijd al op het land hebben gewoond, maken ze een kans om het te behouden. Op zoek naar Alberts woordenboek, breekt de dam aan herinneringen die August tien jaar lang van haar familie gescheiden hield.
De opbouw van Augusts verhaallijn is weinig verrassend, maar het taalgebruik is zo rijk dat er tussen de regels een ingewikkelde geschiedenis schuilgaat. De schrijfstijl verplicht de lezer om de zintuigelijke ervaring van de omgeving volledig te ondergaan: de zon die met vlakke hand op de barre aarde slaat, het haar van de tantes dat aan een reis naar het zilver begint, een hart dat als een kauwgumdraad werd opgerekt totdat het knapte (en geknapt bleef)… De woorden vibreren in een toenemende cadans en nodigen uit om het boek luidop te lezen.
De verhaallijnen van Albert en August worden afgewisseld met brieven van een dominee die aan het einde van de 19e eeuw de zendingspost Prosperous oprichtte. In plechtige taal doet hij de 'onfraaie waarheid' van zijn pogingen om de inheemse bevolking te bekeren uit de doeken. Zijn interesse voor hun traditie en taal maken van hem een genuanceerd, geloofwaardig personage. Winch valt niet in de wij-versus-zij valkuil, maar toont de koloniale geschiedenis in alle complexiteit.
Tara June Winch krabt in Het spiegelwoordenboek laag per laag af. Van een universele drang naar macht daal je af naar de cultuur van de Aboriginals, om te belanden in de kern van het familiedrama van de Gondiwindi. Alles is onlosmakelijk met elkaar verbonden. Net als bijen zwermen ze ver uit, maar vinden ze vroeg of laat hun weg naar de korf terug. Nog meer dan de inhoud is het Winch’ virtuoze schrijfstijl die de lezer laat voelen hoe hoog de prijs is die ze daarvoor betalen.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Sigried
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
