Ode aan de traagheid
Literaire prijzen zijn vaak een bron van ergernis voor diegenen die exact menen te weten waar de grenzen van ‘echte’ literatuur getrokken kunnen worden. Toen Anita Brookner (1928-2016) in 1984 met Hotel du Lac de prestigieuze Man Brooker Prize won was de verbazing én verontwaardiging groot. Dat het boek later verplichte kost werd bij academische literatuurstudies en nog steeds wereldwijd gelezen en vertaald wordt, bewijst zonder meer de kwaliteit van wat geringschattend een ‘vrouwenromannetje’ genoemd werd.
Met de pastelkleurige, melancholische cover doet het boek op het eerste zicht inderdaad erg damesachtig aan. Dat het hoofdpersonage, Edith Hope, een schrijfster van romantische literatuur is lijkt dat beeld verder te bevestigen. Na een affaire met een getrouwde man wordt Edith door haar vrienden verbannen naar een chique Zwitsers hotel om terug zichzelf – lees: respectabel – te kunnen worden. Daar is Edith aangewezen op de enkele vrouwelijke gasten die aanwezig zijn en leert ze een man kennen die wel eens bepalend zou kunnen zijn voor haar toekomst. Deze beknopte plotlijn lijkt te voldoen aan de wetten en regels van vrouwenromans, maar de schrijfstijl en plotontwikkeling doen dat allerminst.
Edith is een intelligente vrouw die worstelt met de normen en waarden van haar tijd en omgeving. Hoewel ze van plan is om de verplichte maand ballingschap te gebruiken om haar boek af te werken, wordt ze gegrepen door een allesomvattende lusteloosheid, die perfect weerspiegeld wordt in het grijze, verlaten hotel dat elke vorm van vreugde of passie ontmoedigt. Ze doet halfslachtige pogingen om de saaiheid te bestrijden met koffie drinken, wandelen en het voeren van gesprekken die nergens heen gaan. Hierin doet Hotel du Lac denken aan de grote Russische romans waarin personages uit verveling zichzelf en het leven eindeloos in vraag stellen en daarbij geen stap vooruit komen. Ook in deze roman lopen de dialogen steevast uit op een gevoel van onbehagen en teleurstelling. Het kabbelende ritme draagt bij aan de overheersende melancholische sfeer, die Brookner de titel ‘mistress of gloom’ opleverde.
Brookner heeft een elegante, afstandelijke schrijfstijl, waarvan de ironische ondertoon ook in de Nederlandse vertaling door Eva Wolff overeind blijft. Geen enkel detail ontsnapt aan de aandacht van de auteur. Zo getuigt de manier waarop ze haar hoofdpersonage de overige hotelgasten laat observeren van een bijzondere scherpzinnigheid. Omwille van de aanklacht tegen de rol van de vrouw, die als een rode draad doorheen het verhaal loopt, wordt Hotel du Lac vaak bij feministische literatuur ondergebracht. Daar staat echter tegenover dat Brookner de zogenaamde loyaliteit tussen vrouwen helemaal onderuit haalt en dat Ediths vrijgevochtenheid eerder van twijfelachtige aard is. Deze complexiteit geeft diepgang aan het verhaal, waardoor het totale gebrek aan actie voor veel lezers geen obstakel zal zijn.
De zorgvuldig opgebouwde kalmte van het verhaal blijkt uit het contrast met het energieke nawoord van Julian Barnes, die overigens in 1984 ook op de shortlist voor de Man Booker Prize stond. Het nawoord geeft inzicht in het leven en schrijverschap van Brookner en vormt een ideale brug voor de lezer om terug te keren uit de verstilde wereld van Hotel du Lac.
Lezers die graag mooie passages in een boek aanduiden, kunnen hun potlood maar beter in aanslag houden. Dit boek staat er bol van, al moet de lezer over voldoende geduld beschikken om de zinnen zorgvuldig te lezen. De setting, de schrijfstijl, de opbouw van de personages; elk element maakt van deze roman een ode aan de traagheid. Hotel du Lac is te introspectief om het grote publiek aan te spreken, maar zal ongetwijfeld in de smaak vallen bij lezers die zich eerder laat meeslepen door een atmosfeer dan een verhaallijn.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Sigried
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
