Brandend actueel
Dat literatuur inspeelt op maatschappelijke evoluties blijkt uit het groeiend aantal auteurs dat de thematiek radicalisering aanpakt. De vragen die opgeworpen kunnen worden zijn niet de minste: Wat zet Westerse jongeren er toe aan om te gaan vechten in een land waar ze nog nooit eerder waren, voor een godsdienst die ze amper actief belijden? Hoe gaan de politieke wereld, de media, de burgers om met deze jongeren? Welke impact heeft radicalisering op een gezin? Wat gebeurt er met de achterblijvers? Kamila Shamsie (1973) kiest niet voor één perspectief of één waarheid, maar ontleedt de thematiek op een genuanceerde en toegankelijke manier.
Behalve radicalisering spelen ook familiebanden en opvoeding een grote rol in het boek. Nadat Isma jarenlang gezorgd heeft voor haar zus Aneeka en broer Parvaiz, krijgt ze eindelijk de kans om haar dromen waar te maken. De visumaanvraag om naar Amerika te reizen is echter niet de enige struikelblok. Isma moet ook haar zus achterlaten op een moment dat die voor het eerst haar tweelingsbroer moet missen. Een broer die ze door en door dacht te kennen, maar die zonder voorafgaand signaal besluit om een jihadistrijder achterna te reizen. Isma wordt nog meer met het verleden geconfronteerd wanneer ze Eamonn Lone, de zoon van een belangrijk politicus, ontmoet. Hoewel ook hij opgroeide in een Brits-Pakistaans gezin, zorgen de manier waarop ze zijn opgegroeid en de plaats die religie inneemt in hun leven voor een bijna onoverbrugbaar verschil in levenshouding.
Doorheen de vijf delen – waarin telkens een ander personage aan het woord komt – komen beide werelden dichter bij elkaar. Die opbouw betekent niet alleen dat er steeds een extra puzzelstukje vrijgegeven wordt, maar ook dat er diverse kanten van eenzelfde verhaal worden belicht. Waar je net nog begrip kon opbrengen voor de twijfels van Isma, zie je vijftig pagina’s verder in dat ook Eamonns standpunten steek houden. Die wisselende inzichten vragen een zekere mate van flexibiliteit van de lezer, maar maken het verhaal uiterst boeiend. Hoewel Aneeka in elk deel een prominente rol speelt, blijft ze lange tijd een ongrijpbaar personage. De lezer krijgt voortdurend een ander beeld van haar voorgeschoteld: de rebel, de verleidster, de loyale zus, de hypocriet... Wanneer ze uiteindelijk zelf aan bod komt, is dat in korte, afstandelijke stukjes die afgewisseld wordt met krantenartikelen. Is ze niet langer in staat tot empathie of manipuleert ze haar omgeving – en zo ook de lezer?
De ernst van de inhoud zorgt niet voor ingewikkelde zinnen of lang uitgesponnen filosofische passages. Shamsie weet de dialogen zo te schrijven dat ze lezen als alledaagse gesprekjes, die toch veel extra informatie bevatten. Door concrete handelingen te beschrijven en door het gebruik van verschillende vertelperspectieven legt Shamsie op een toegankelijke manier de complexiteit van levensbeschouwelijke vraagstukken bloot. Het politieke discours botst voortdurend met de praktische werkelijkheid, maar de juiste antwoorden liggen niet voor het grijpen. De spanning die stelselmatig opgebouwd wordt en het voortdurend moeten bijstellen van de eigen standpunten zorgen ervoor dat je wilt blijven doorlezen. Net wanneer je je onmogelijk kan voorstellen hoe een boek als dit moet eindigen, speelt Shamsie in een overweldigende slotscène haar laatste troef uit.
Dat Huis in brand onder meer genomineerd werd voor de Man Booker Prize en de Women’s Prize for Fiction hoeft niet te verbazen. Shamsie probeert niet om een complex thema te vereenvoudigen. Integendeel, ze gebruikt die complexiteit om een veellagig verhaal te vertellen waarbinnen elke lezer een eigen pad kan bewandelen, maar wel gedwongen wordt om over diverse standpunten na te denken. De auteur bewijst zo dat maatschappelijke evoluties niet enkel de literatuur beïnvloeden, maar dat literatuur net zo goed een belangrijke rol in het publieke debat te spelen heeft.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Sigried
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
