Afdalen in de ultieme duisternis
Wat zou jij doen met een jaar van rust en kalmte? Zie je een jaar voor je waarin je tijd krijgt om de dingen te doen die je het liefste doet, om na te denken en knopen door te hakken? Stel je je een jaar voor waaruit je herboren ontwaakt, met nieuwe energie? Of herinnert de titel je vooral aan de vele romans die al geschreven zijn over personages die op de rand van een burn-out hun dagdagelijkse realiteit proberen te ontvluchten? Ottessa Moshfegh (1981) maakt komaf met alle verwachtingen die de titel van haar roman kunnen oproepen en schrijft een verontrustend boek over een jonge vrouw die rust en kalmte wel erg letterlijk neemt.
Moshfegh wint nergens doekjes om en spaart de lezer niet. Je wordt meteen midden in het vreemde leven van het naamloze hoofdpersonage gegooid:
“Telkens als ik wakker werd, overdag of ’s nachts, schuifelde ik door de lichte marmeren centrale hal van mijn flat naar de hoek van de straat waar een buurtwinkel was die nooit dichtging. Daar kocht ik twee grote bekers koffie met melk en zes suikerklontjes; de eerste klokte ik in de lift naar mijn verdieping naar binnen, en de tweede dronk ik langzaam op terwijl ik naar een film keek en dierenkoekjes at en Trazodon en Abmien en Nembutal innam tot ik weer in slaap viel.”
Wat volgt is een waterval aan pillen die door elkaar worden ingeslikt. De gevolgen variëren, maar het doel is identiek: slapen, slapen, slapen. De rust waarnaar gestreefd wordt heeft niets te maken met tot zichzelf komen, of leuke dingen doen. Wel integendeel: “Ik hield me verre van alles wat mijn verstand zou prikkelen of me jaloers of bezorgd zou maken. Ik keek niet op of om.” Haar ideaal wordt om een jaar lang letterlijk slapend door te brengen, volledig gerust gelaten door alles en iedereen. Geen gemakkelijke opgave, zo blijkt.
Wat opvalt is de doeltreffendheid waarmee Moshfegh een onsympathiek, maar intrigerend hoofdpersonage ontwikkelt. De ik-figuur is een mooie twintiger die geld genoeg heeft om alles te kopen en om te leven hoe ze wil. Ze kiest er bewust voor om niets te doen. Daarbij wordt ze geholpen door een bizarre psychiater die haar medicijnverslaving tot nieuwe hoogtes brengt – passages die een duistere humor bevatten die waarschijnlijk niet door alle lezers gesmaakt zullen worden. Door de verslaving is het op geen enkele manier duidelijk wat echt is en wat ingebeeld, een verwarring die Moshfegh door de schrijfstijl en structuur verder in de hand werkt.
Het hoofdpersonage daalt steeds verder af in haar lethargie en het verhaal lijkt louter in cirkels te draaien. Op het eerste zicht zit er dan ook weinig ontwikkeling in de plot, maar net uit de opbouw van de roman blijkt de vakkennis van de auteur. Het hoofdpersonage wordt te pas en vooral te onpas in haar slaappogingen onderbroken door haar beste vriendin, een jaloerse, aan alcohol verslaafde oppervlakkige vrouw die tevergeefs pogingen doet om de ik-figuur tot beweging te dwingen. Hun relatie markeert de tijd die verloopt en geeft de lezer ook inzicht in het verleden.
De gebeurtenissen zijn al even dramatisch, vreemd en afstotend als de personages. Toch is het de auteur niet louter om het choqueren te doen. Door ook ontroering in de verhaallijnen te brengen, ontstaat er verbinding die de lezer tot nadenken stemt. Dat er tot de allerlaatste zin doorgelezen moet worden om een algemeen beeld te krijgen, bewijst hoe ondanks de neerwaartse spiraal toch een zekere spanning wordt opgebouwd.
Met Mijn jaar van rust en kalmte schrijft Ottessa Moshfegh een roman die de lezer op de proef stelt en dwingt om verwachtingen bij te stellen. Wie daarin kan meegaan, krijgt een sterk staaltje schrijverschap voorgeschoteld.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Sigried
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
