Toegankelijk debuut over de kracht van de herinnering
Mijn vader is een vliegtuig is het literaire debuut van regisseur Antoinette Beumer (1962). Het boek is los gebaseerd op autobiografische elementen, maar is bovenal een werk van fictie. De vage grens tussen wat echt of verzonnen is wordt op verschillende manieren in het boek verwerkt, in de eerste plaats in de ontwikkeling van het hoofdpersonage, Eva, dat steeds meer de greep op de realiteit verliest. De manier waarop Antoinette Beumer de lezer meesleurt in die verwarde gedachtestroom zorgt voor een beklemmende, maar ook boeiende leeservaring over de kracht van herinneringen en de magere troost van het vergeten.
Voor de 40-jarige Eva is een goede structuur de helft van de oplossing voor elk probleem. Aan de hand van een nauwgezette planning en talloze lijstjes kan ze de drukke baan in haar reclameproductiebureau combineren met haar gezinsleven met man en tweeling. De lezer leert haar kennen als een uiterst pragmatisch en doelgericht persoon die de begrafenis van haar moeder met een gedetailleerde checklist te lijf gaat en meteen ook het rouwen in haar drukke agenda inplant. Als gevolg van de moeizame relatie die ze met haar moeder had beschouwt ze de begrafenis eerder als een professionele klus dan als een moment van afscheid nemen. Een gebrek aan verbondenheid heeft ze ook met haar vader, die plots uit haar leven verdween toen zij nog een kind was. Hoewel ze nooit bij de redenen en gevolgen van zijn afwezigheid heeft stilgestaan, breken herinneringen steeds vaker doorheen haar pantser. Wanneer ze haar vader uiteindelijk terug vindt in een psychiatrische instelling, raakt ze verwikkeld in psychologische spelletjes die niet zonder gevolg blijven.
Door het gebruik van een ik-verteller ziet de lezer alles door Eva’s ogen. Gelukkig voegt de auteur voldoende suggesties toe die een ruimere context schetsen. Zo duidt de bezorgdheid van haar man en collega’s erop dat Eva al een tijdje niet meer zo stabiel is. Verleden en heden wisselen elkaar steeds sneller af en dwangneuroses sluipen haar dagen binnen. Eva is niet langer het sterke, grappige personage van in het begin, maar door het gebruikte perspectief zit de lezer net zo gevangen in Eva’s tunnelvisie als zijzelf.
Eva’s vader en moeder, maar ook zijzelf hebben bepaald hoe haar leven uiteindelijk geworden is. Het is daarom niet onlogisch dat ze elk een afzonderlijk boekdeel toebedeeld krijgen. Toch zorgt deze opbouw ook voor een gefragmenteerd verhaal dat slechts langzaam vorm krijgt. Snelle lezers zullen deze aanpak waarschijnlijk minder waarderen, maar de lezer die houdt van zoeken naar antwoorden zal genieten van stukje voor stukje de puzzel leggen.
Beumer is heerlijk creatief met taal en gebruikt mooie beelden om de sfeer te schetsen:
“Hij produceert een geluid dat ik niet goed kan thuisbrengen, alleen de dreigende ondertoon herken ik vaag. Als dieren konden neuriën zouden ze klinken zoals hij.”
Dramatische gebeurtenissen worden niet emotieloos beschreven, maar elke vorm van sensatiezucht of sentimentaliteit wordt wel resoluut geschuwd. Door het evenwichtige gebruik van empathie ontwijkt Beumer het al te afstandelijke dat een muur tussen het verhaal en de lezer zou kunnen opwerpen zonder de lezer doelmatig in de richting van een doos zakdoekjes te duwen. Dit is een erg verhaal, het mag raken, maar het is duidelijk niet de bedoeling dat de lezer medelijden met Eva of haar vader krijgt.
Beumer maakt met Mijn vader is een vliegtuig op een eigentijdse, toegankelijke manier moeilijke onderwerpen bespreekbaar. Is het beter om te vergeten wanneer de prijs die je betaalt om te herinneren wel erg hoog is? In dit rustig opgebouwd, diepgaand verhaal worden verschillende antwoorden geboden, het is aan de lezer om tot een eindconclusie te komen.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Sigried
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
