Een even grappig als melancholisch portret van een dysfunctionele familie
Journaliste en programmamaker Elly Biesters groeide op in Heerewaarden, een klein dorpje ingeklemd tussen de Maas en de Waal. Die jeugd is de basis van haar debuut Ongemakkelijke mensen. De ontwikkeling van een jong meisje dat opgroeit in een kleine gemeenschap is geen nieuwe thematiek, maar Biesters’ frisse schrijfstijl en haar gevoel voor timing maken van Ongemakkelijke mensen een roman die je niet wilt missen.
Het verhaal start wanneer het naamloze hoofdpersonage haar opa bezoekt in het verpleeghuis waar hij, net als vroeger op zijn boerderij, de plak zwaait. Zijn gedrag voert haar terug naar haar kindertijd, toen ze in het laatste jaar van de lagere school zat. Het overgrote deel van het verhaal speelt zich af in 1977 en bevat veel herkenbare elementen voor lezers die in de jaren ’70 zijn opgegroeid. De manier waarop het alledaagse beschreven wordt roept een aangename melancholische sfeer op, die door de opvallende personages niet melig wordt.
Haar opa, ooit een succesvol riviervisser, staat aan het hoofd van de familie. Zijn drie zonen zoeken tevergeefs hun plaats in een wereld waarin de visserij niet genoeg meer oplevert. Tevergeefs, want het is niet gemakkelijk om hun vader te overtroeven. Hij is de kern en staat zijn plaats voor niets of niemand af. Haar oma is het tegenovergestelde. Als vrouw is ze enkel goed voor de was en de plas. Zolang ze zich gedeisd houdt, wordt ze getolereerd. Wanneer ze aangeeft het allemaal niet meer aan te kunnen, krijgt ze als enig antwoord een stevige duw van haar zoon. Het hoofdpersonage is al even onzichtbaar en wordt enkel met ‘derke’ – meisje – aangesproken. Ze neemt de zorg voor haar zus grotendeels op zich, want haar moeder vindt het leven geen pretje:
“Ze heeft moeite met vreemde mensen, buitenlands eten, jonge katjes, kikkers, water, op vakantie gaan, moeilijke woorden en mensen in uitbundige kleding.”
Voeg daarbij het leven in een “auw vochtig huske”, en je krijgt geen sprankelend, levenslustig gezinsleven.
De losse verhaallijn is een aaneenschakeling van op zichzelf staande gebeurtenissen en anekdotes. Biesters’ heldere schrijfstijl geeft dit verhaal de juiste toon en plaatst de lezer naast het hoofdpersonage, midden in het verhaal. Hoewel de opa voor heel wat drama zorgt en agressie eerder regel dan uitzondering is, is Ongemakkelijke mensen een ingetogen, grappig verhaal dat gedragen wordt door de personages en hun onderlinge relaties.
De beschrijvingen zijn gekleurd door de blik van een kind die zonder harde oordelen kijkt naar het gebeuren om haar heen. In haar ogen zijn het eerder de andere gezinnen die zich vreemd gedragen. Het hoofdpersonage doet wat van haar gevraagd wordt:
“Derkes moeten niet in de weg lopen, niet te veel vragen, niet te veel zeggen en niet te veel zijn.”
Ze protesteert of rebelleert niet, maar door haar nauwkeurige observaties toont ze de lezer de kleine kantjes van de volwassenen en het unieke van haar leven. Zelfs de meest gênante, dramatische of tragische gebeurtenissen krijgen door haar onbevangenheid een komisch tintje. Dit levert een haarscherp portret van een dysfunctionele familie op dat veel krachtiger is dan een open aanklacht.
Ongemakkelijke mensen vertelt een heftig, prachtig mooi stukje geschiedenis, een genot om te lezen.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Sigried
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
