Luchtige zoektocht naar de eeuwige jeugd

Renée Kapitein (1987) beschrijft in haar debuut Waarom we huizen bouwen hoe het voelt om in de huidige samenleving een dertiger te zijn. De eisen die de maatschappij, vrienden en familie, en de personages zelf aan het leven stellen komen niet altijd overeen met hun dromen over vrijheid en eeuwige jeugd. De combinatie van humor, de hedendaagse thematiek en een vlotte schrijfstijl maakt de roman erg toegankelijk. 

Het boek start met een pagina’s lange opsomming van alles wat we moeten doen; gezond eten (maar niet té), naar de tandarts gaan, aan de juiste doelen doneren, je fiets tijdig laten maken… Het overzicht is herkenbaar, grappig en confronterend. Het plaatst het verhaal in het hier en nu, dicht bij de lezer die zich op een fijne manier aangesproken voelt; betrapt maar toch niet veroordeeld. 

De auteur, die zelf al meer dan veertien keer verhuisde, onderzoekt in het boek wat mensen ertoe aanzet om zich te verankeren, zowel aan een plek als aan een andere persoon. De 32-jarige Anna kan er zich alvast weinig bij voorstellen. Terwijl ze tussen partners en huizen fladdert, ziet ze vol verbazing – en een beetje jaloezie – hoe haar vriendinnen een voor een settelen en zwanger worden. 

Wanneer Anna mopperend naar alweer een housewarming fietst, verdwaalt ze hopeloos. Tot overmaat van ramp is de batterij van haar gsm leeg. Dat ze net op zo’n moment de grote liefde ontmoet die haar bovendien een thuis aanbiedt, lijkt een clichématig romantisch verhaal in te luiden. Niets is minder waar. Anna en Bor zijn geen doordeweekse personages en hun relatie neemt verrassende wendingen. Hoewel de auteur het soms onrealistisch complex maakt, weet ze het verhaal boeiend te houden. 

Bor woont in de rij, een tijdelijke kampeerplaats voor mensen die een stuk bouwgrond willen kopen en daarvoor geduldig moeten aanschuiven. De regels die er gelden zijn anders en lijken voor Anna (en de lezer) overdreven. De auteur maakte zelf ooit deel uit van zo’n rij en weet het op kritische manier te brengen zonder het systeem in het belachelijke te trekken. 

De campingsfeer die Anna zo aantrekt, verdwijnt wanneer op de bouwgrond ook effectief een huis moet worden gebouwd, met een man die ze amper kent, een slinkende bankrekening en geen zicht op vast werk. De stress en ontevredenheid sluipen het verhaal binnen tot ze allesomvattend zijn. 

De auteur blinkt uit in dialogen, die snel en realistisch zijn. De beschrijvende passages zijn daarentegen vaak te uitvoerig en remmen het ritme af. Er zijn interessante delen waarin Anna balanceert tussen het bestaan van de eeuwige tiener en dat van een modale volwassene. Dit proces wordt mooi blootgelegd, waardoor het personage diepgang krijgt. Telkens het te ernstig wordt, lijkt te auteur gas terug te nemen, waardoor het verhaal nooit echt veel diepgang krijgt. 

Waarom we huizen bouwen is een debuut dat naar meer smaakt. De luchtigheid en humor zorgen voor een vlot leesbaar verhaal, maar kan ook een nadeel zijn voor lezers die meer willen.