Puberale heist op de maan...

Artemis is het tweede boek van sciencefictionschrijver Andy Weir. Voor zijn eerste boek The Martian won Weir op de Hugo-uitreiking van 2016 de John W. Campbell Award for Best New Writer. The Martian werd in 2015 verfilmd met Matt Damon in de hoofdrol en was een groot succes in de filmzalen.

Voor zijn tweede boek verlegt Weir zijn werkterrein van de planeet Mars naar de maan. We schrijven het einde van de 21ste eeuw en de mens is erin geslaagd om een stad (Artemis) te bouwen op de maan. Het hoofdpersonage Jazz Bashara werkt als pakjesbezorger en heeft een bijbaantje als smokkelaar. Toch blijven de geldproblemen zich opstapelen en droomt Jazz van een flat met eigen badkamer in een betere wijk binnen Artemis. Wanneer een van haar klanten haar een sabotage klus aanbiedt die haar direct miljonair zal maken, aarzelt ze geen seconden. Maar zoals te verwachten valt loopt vanaf daar alles in het honderd.

En zo voelt het boek ook aan, alsof alles een beetje in het honderd loopt. Bij het lezen van de eerste pagina’s wordt al snel pijnlijk duidelijk dat Weir de bal wat betreft zijn hoofdpersonage compleet misslaat. Jazz, een zesentwintigjarige vrouw praat alsof ze een vijftienjarige jongen in volle puberteit is. Ook haar seksuele beleving is eerder dat van een door hormonen gedreven tiener. Het regent tenen krullende zinnen zoals: “ I’ve swallowed better-tasting stuff that came out of people.” en ““What’s in there, anyway? Porn, mostly. Starring your mom.” Jammer genoeg blijft het niet enkel bij Jazz. Neen, alle personages voelen geforceerd aan, volbeladen met stereotypes en clichés. In The Martian was sarcastische humor een van de sterktes binnen het verhaal. Maar in Artemis is het compleet misplaatst en zorgt het voor de nodige ergernis bij de lezer. Daarnaast kiest Weir er doelbewust voor om een moslima als hoofdpersonage te gebruiken. Een goede keuze, die tot erg belangrijke representatie binnen het verhaal had kunnen zorgen. Maar niets van dit alles. Jazz had net zo goed Chinees, Belgisch of Italiaans kunnen zijn. Een gemiste kans, want het personage van Jazz en de moslimcultuur waarbinnen zij is opgegroeid wordt naast een compleet misplaatste grap over niqabs nooit verder uitgediept.

Weir voelt zich ook duidelijk helemaal thuis binnen het wetenschappelijke aspect van zijn verhalen. Hij schrijft niet zomaar sciencefiction. Neen, hij schrijft wetenschappelijke sciencefiction. En daar pakt hij graag mee uit. Heel begrijpelijk, want het is duidelijk dat er ontzettend veel research is gevoerd naar de wetenschappelijke kant van het verhaal. Maar in Artemis wordt het al snel een beetje van het goede te veel. Weir blijft maar wetenschappelijke info dumpen, waardoor je als lezer de draad van het eigenlijke verhaal compleet kwijt raakt. Hij heeft er ook een handje van weg om alle actiemomenten compleet te laten stilvallen om een uiterst, ingewikkelde uitleg af te steken. Hierdoor geraak je nooit echt betrokken en valt de opgebouwde spanning als een kaartenhuisje in elkaar.

En dat verhaal stelt op zich al niet zo heel veel voor om eerlijk te zijn. Het concept klinkt ontzettend sterk. Een heist op de maan in een stad vol maffiosi. Geweldig toch? De uitwerking laat echter te wensen over. De wereldbouw is weinig origineel en uiterst Amerikaans. Verbazingwekkend omdat Weir toch wel enkele keren herhaalt dat Artemis gesticht is en geleid wordt door Kenyanen. Van de Kenyaanse cultuur is echter niets terug te vinden binnen de stad. Alles is heel Amerikaans en er is ook heel veel aandacht voor de Amerikaanse ruimtevaartgeschiedenis. Weer een gemiste kans.

Artemis is een heel rommelig boek, met een onaangenaam hoofdpersonage, veel te veel wetenschappelijke uitweidingen en een plot dat met haken en ogen aan elkaar hangt. Het hele boek voelde eigenlijk aan als een middelgrade boek met een overdosis wetenschap. Een gemiste kans…