Donker, duister en baanbrekend
Kate Elizabeth Russell weet hoe ze haar entree moet maken. Haar debuut My Dark Vanessa is nauwelijks goed en wel op de boekenmarkt verschenen en staat nu al gepland om in 20 talen vertaald te worden. Entertainment Weekly, BuzzFeed, Amazon, USA Today; iedereen spreekt over My Dark Vanessa. De New York Times nam het boek zelfs op in ‘20 Books We’re Watching For in 2020’. En gelijk hebben ze. My Dark Vanessa is niet zomaar een boek in het rijtje over een leraar/student-verhouding. Het is duister en hard boek, dat door merg en been snijdt.
In My Dark Vanessa volgen we als lezer Vanessa Wye in twee verschillende tijdlijnen. We ontmoeten haar als ontluikende tiener op vijftienjarige leeftijd, nog volop bezig haar weg te vinden in de wereld. Op zoek naar zichzelf en vooral ook naar erkenning, iemand die haar waarde in de wereld bevestigt. Die bevestiging krijgt ze van haar zeventwintig jaar oudere leraar Engels, Jacob Strane.
In de tweede tijdlijn ontmoeten we Vanessa op tweeëndertig jarige leeftijd. 2017 is het jaar waarin de eerste #metoo-geruchten rond begonnen te gaan. En ook Vanessa bevindt zich opeens in het midden van de storm wanneer meerdere meisjes met klachten naar voren komen over misbruik door Jacob Strane. Vanessa wordt geconfronteerd met slachtoffers en journalisten die haar graag willen spreken over haar ervaringen.
Russell weet het verhaal op meesterlijke wijze te brengen. Hoewel je als lezer volop in het hoofd van Vanessa vertoeft en haar Strane ziet verdedigen en goedpraten, kun je niet anders dan een geheel andere man zien dan zij. Als lezer is het bijna onmogelijk om zijn manipulaties en leugens niet te doorprikken. Het personage van Strane wordt door Russell nooit echt in vraag gesteld. Vanaf het prille begin is het duidelijk dat voor iedereen – met uitzondering van Vanessa – Strane een manipulatief roofdier is dat zijn pijlen richt op onzekere tienermeisjes.
En toch weet Russell de instelling van onze maatschappij in vraag te stellen. Want in hoeverre kan men spreken over misbruik en zelfs verkrachting als de adolescent instemt met de relatie? Onze maatschappij heeft hier duidelijk een standpunt over ingenomen: minderjarigen zijn niet in staat om dergelijke beslissingen te nemen. Instemming is een vals begrip wanneer het gaat over adolescenten wiens hersenen nog volop in ontwikkeling zijn. Maar gaat deze vlieger voor elke tiener op? Zijn er vroegrijpe tieners die weloverwogen keuzes kunnen maken binnen deze materie? En vooral: wordt de zaak niet nog gecompliceerder door de machtsposities waarin Strane zich bevind?
Door het constante wisselen van tijdlijn krijg je als lezer een bijna direct zicht op oorzaak en gevolg. We zien Vanessa verliefd worden op Strane en zijn manipulatieve karakter bovenkomen. Hij weet als geen andere hoe een tiener als Vanessa bespeelt moet worden en hij verleidt haar met donkere, romantische teksten van tijdloze schrijvers. Lolita mag natuurlijk niet in het rijtje ontbreken en wordt door Vanessa al gauw beschouwt als een weerspiegeling van haar eigen liefdesverhaal. Terzelfdertijd ontdekt Vanessa de kracht van haar ontluikende lichaam en de seksuele aantrekking die ze hiermee op mannen kan uitoefenen. Een kracht die ze zelf kan hanteren en haar machtiger maar tegelijkertijd ook zwakker maakt.
Als lezer zien we echter ook de gevolgen van de jarenlange destructieve relatie tussen Vanessa en Strane. Jaren later kan Vanessa nog altijd niet loskomen van haar eerste grote liefde. Het is fascinerend en terzelfder tijd ook verontrustend om te zien hoe Vanessa zichzelf in allerlei rollen cast, maar nooit in die van slachtoffer. Femme fatale, eeuwige liefde, fatale liefde, beste vriendin, vertrouwenspersoon… maar nooit slachtoffer. Nooit misbruikte tiener. Nooit gebroken meisje.
My Dark Vanessa wordt wellicht een van de moeilijkste, zwaarste en walgelijkste boeken die je dit jaar leest. Het is een boek dat je moet ‘verteren’, maar ook moet beleven en voelen. Een verhaal dat je doet stilstaan bij de concepten instemming en machtsmisbruik. Het is belangrijk boek, zeker in onze huidige maatschappij. Het is zonder twijfel een van de must reads van 2020.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Silke Gorremans
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
