Hoe een forensische wetenschap onbekende doden identificeert
Cold cases spreken tot de verbeelding. Denk maar aan al die films en tv-series waarin rechercheurs zaken van dertig jaar oud tevoorschijn halen. Al het bewijsmateriaal is nog aanwezig, opgeslagen in een archief in een smetteloos witte doos en in perfecte staat. De zaak wordt in vijftig minuten opgelost. In het echt bestaat die witte doos niet en is het bewijsmateriaal niet meer bruikbaar, of zelfs helemaal niet aanwezig. Iedere zaak is een nieuwe uitdaging en zo nog moeilijkere puzzel dan de vorige.
Als forensisch rechercheur is Carina van Leeuwen sinds 2006 bezig met onopgeloste zaken waarbij het slachtoffer onbekend is gebleven. Deze slachtoffers, die om het leven kwamen door een ongeluk, zelfmoord of moord, worden te ruste gelegd op begraafplaats Sint Barbara in Amsterdam, op een speciaal daar voor ingerichte plek.
Carina van Leeuwen onderzoekt wie deze onbekende doden zijn; zij kon ze niet vergeten. Wie zijn deze mensen? Wat heeft ertoe geleid dat ze eindigen zonder naam? Er moet toch iemand zijn die op hen wacht? Veel van deze zaken gaan soms wel twintig jaar terug, maar hoe lastig het ook is om de onderste steen boven te krijgen, rechercheur Van Leeuwen geeft niet op. Soms met succes en soms blijft de onbekende dode onbekend.
Het voorwoord van burgemeester Femke Halsema is kort en duidelijk. Zij is de beschermvrouwe van de zogenaamde Nomen Nescio’s (de naamlozen) en prijst het coldcaseteam voor hun inzet, dankzij wie inmiddels een groot aantal NN’ers hun naam hebben teruggekregen.
In de inleiding komen beide auteurs, de rechercheur en de journaliste, aan het woord. Ze schrijven over hun overtuiging en beweegredenen. Journaliste Sybilla Claus stelt dat dit boek niet gezien moet worden als een true crime, maar dat is het eigenlijk wel. Niet dat het er veel toe doet; iedereen zal dit boek anders interpreteren.
Het boek gaat vervolgens van start en is opgedeeld in hoofdstukken. Enerzijds behandelen zij forensische werkwijzen zoals DNA, vingerafdrukken, isotopenonderzoek, gezichtsreconstructie en, last but not least, die soms oneindig lijkende zoektocht naar vermiste dossiers en zoekgeraakt bewijsmateriaal. Anderzijds zijn er de hoofdstukken waarbij we een inkijk krijgen in het leven van de slachtoffers. De lezer maakt kennis met de nog levende familieleden die soms al wel 20 jaar op zoek zijn naar een man, broer of neef, moeder, zus of tante. Hoe kwam het slachtoffer ertoe om de reis naar Amsterdam te maken en zich daar van het leven te beroven? Soms is het duidelijk dat het slachtoffer is vermoord en is de kans dat de dader nog gepakt wordt nihil, maar daar draait dit boek overduidelijk ook niet om.
De verhalen van de familieleden van de slachtoffers zijn aandoenlijk, emotioneel, mooi, verbazingwekkend en vaak verdrietig. Een enkele keer wil de familie niet meewerken aan een reconstructie van het leven van het slachtoffer; begrijpelijk. Een kleine terzijde is het verhaal van de treinmachinist die zich de dag kan herinneren dat de jonge Piotr Matlek zelfmoord pleegde door voor zijn aanstormde trein de rails op te lopen. Van welke kant je het ook bekijkt, dit verhaal doet je wat en is voor alle betrokken partijen in- en intriest.
Onbekend maar niet vergeten geeft een goed en fascinerend inzicht in hoe de forensische wetenschap in elkaar steekt en de vooruitgang van deze wetenschap. Een mooie bijkomstigheid is de schrijfstijl. In duidelijke en eenvoudige taal wordt de werkwijze van specifieke onderzoeken uit de doeken gedaan, waardoor het behapbaar blijft en de lezer niet afhaakt vanwege te veel vakjargon of onnodige diepgang.
Van vergeten dossiers op een stoffige zolder, tot de soms moeizame samenwerking tussen instanties in binnen- en buitenland. Het steekt allemaal iets ingewikkelder in elkaar dan we wellicht denken.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Silvia van Gimst
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
