Geen spaanders

Het boek De bloedrode rivier is het zesde boek uit De brug der getijden-serie van de Nieuw-Zeelandse fantasyauteur David Hair. De serie heet in het Engels The moontide quartet en beslaat daar, zoals de titel vermeldt, vier delen. Dit zesde Nederlandse deel is het tweede deel van het derde boek, getiteld Unholy war. Uitgever Luitingh-Sijhoff heeft er voor gekozen om de vier delen van de oorspronkelijke, Engelstalige versie in Nederland in zes delen uit te geven. Iets dat gegeven de omvang van de boeken – het verhaal van deel 6 omvat 410 pagina’s – wel te rechtvaardigen is.

De boeken van De brug der getijden-serie gaan over de ongekende machtsstrijd die gaande is in Urte. Over allerhande mondiale, regionale en lokale conflicten wordt verhaald. De hoofdpersonen uit de eerdere boeken zijn ook in dit deel volop verwikkeld in de conflicten, daarbij vormen zich enkele onwaarschijnlijke allianties. Als rode draad door de conflicten loopt de speurtocht naar de Scytale van Corineus waardoor naar verluidt magische capaciteiten verworven kunnen worden.

De samenvatting van de eerdere vijf delen is uitgebreid, maar liefst twaalf pagina’s lang. Zelfs met deze uitgebreide samenvatting is het nog een uitdaging om, zonder de eerdere delen gelezen te hebben, te begrijpen waar het verhaal over gaat. Er spelen veel verhaallijnen naast elkaar, met veel personages, plaatsen en volken met bijbehorende culturen en religies. Daarbij komt dat het lezen van de delen de lezer meer gevoel geeft bij de personages dan alleen het lezen van de samenvatting, iets dat het leesplezier bij dit verhaal ten goede komt. Wel is het prettig de samenvatting te lezen om weer 'in' het verhaal te komen. Het tekent echter ook de serie dat deze lange samenvatting nodig is. Hair gebruikt veel exotische namen en beschrijft gebruiken en gewoontes uit de culturen van deze personen. Niet iedere lezer zal hiervan gediend zijn. Gelukkig heeft Hair wel een actierijke stijl van schrijven die voorkomt dat het verhaal traag verloopt.

Doordat Luitingh-Sijthoff de oorspronkelijke boeken in twee delen uitgeeft, heeft het boek niet de vertaling van de Engelse versie als titel. Het is echter niet helder waarom het boek De bloedrode rivier is getiteld. Er vloeit, net als in de andere delen, wel bloed, maar niet rijkelijker of indrukwekkender dan in eerdere delen. Sterker nog, grote gebeurtenissen in de verhaallijn blijven uit in deel 6. Hoewel het boek vlot en prettig leest, mist het belangrijke gebeurtenissen en verrassende plotwendingen. Het lijkt een boek te zijn waar je als lezer door heen moet, op weg naar de apotheose in het laatste deel van het verhaal. Daar zit dan ook direct het grootste kritiekpunt op De bloedrode rivier en in het verlengde daarvan op de serie. De hoofdpersonen blijven maar door het oog van de naald kruipen. Ze bestrijden elkaar met de grootst mogelijke inzet, en afwisselend lijkt dan weer de één, dan weer de ander een dodelijke verwonding op te lopen. Later blijken ze echter miraculeus hersteld of niet eens gewond te zijn. Het meest pregnante voorbeeld hiervan is Cera Nesti, die door een volle arena door steniging om het leven leek te worden gebracht. Om even later weer op te duiken als wisselgeld voor het in leven houden van een andere hoofdpersoon, Gurvon Gyle. Als lezer ga je er langzamerhand maar van uit dat alle hoofdpersonen gaan bijdragen aan de apotheose die allicht zal komen. Enkele tussentijdse sterfgevallen hadden echter wel bijgedragen aan de geloofwaardigheid van het verhaal.

Een sterk element in het verhaal is de ontwikkeling van het magisch systeem. De gnosis kan gebruikt worden door de magiërs die bij hun geboorte de gnosis erven van hun ouders. Daarnaast zijn er zogenaamde zielsdrinkers, die de gnosis verkrijgen door de zielen van hun overleden tegenstanders in zich op te nemen. In De bloedrode rivier is een ontwikkeling in de magie gaande die wel eens zou kunnen gaan leiden tot een vernieuwend geheel in de latere delen.

'Waar gehakt wordt, vallen spaanders', is een oud spreekwoord. Ondanks een vlotte schrijfstijl, een mooi uitgewerkte wereld en aansprekende personages mist het verhaal spaanders. Bij alle conflicten die het verhaal rijk is, verwacht je als lezer slachtoffers. Daar ben je soms blij mee, andere keren compleet niet, maar ze horen er wel bij. Helaas ontbreken ze bij De bloedrode rivier en dat is wel het grootste gemis aan dit zesde deel van de Getijdenvloed.