De Aarde afgepeld

De Obeliskpoort is het vervolg op Het Vijfde Seizoen, en het tweede deel van de Gebroken Aarde-trilogie van N.K. Jemisin. Voor beide boeken ontving Jemisin een Hugo-Award. Twee Hugo-Awards voor twee opeenvolgende boeken is een eer die weinig schrijvers ten deel valt en dat schept verwachtingen voor dit tweede deel van de Gebroken Aarde-trilogie.

Bij de start van De Obeliskpoort is het vijfde seizoen goed begonnen. De Aarde wordt bedolven onder een dikke laag as en de mensen georganiseerd in Comms proberen te overleven in een steeds grijzer wordende omgeving. Essun is in de zoektocht naar haar dochter Nassun beland in een Comm die Castrima heet. Deze Comm is bijzonder omdat orogenen zoals Essun hier niet vervolgd en gedood worden, maar onderdeel zijn van de bevolking van de Comm. De leidster van Castrima is Ykka, een niet door het Fulcrum-getrainde orogeen. De steeneters die in het eerste boek al genoemd werden, hebben in dit deel een nadrukkelijker plek. Ook over hun aandeel en rol op Aarde wordt nu meer duidelijk.

De Obeliskpoort heeft twee hoofdverhaallijnen. De belangrijkste lijn gaat over Essun en haar belevenissen in Castrima. De andere verhaallijn handelt over Nassun en haar ontwikkeling. Jemisin handhaaft haar verhaalstijl in de jij-vorm uit Het Vijfde Seizoen. De hoofdstukken over Essun zijn geschreven in de jij-vorm. Ook de andere hoofdstukken worden verteld aan Essun. Er wordt in De Obeliskpoort ook meer duidelijk over de verteller van het verhaal. Niet alleen over de verteller wordt meer duidelijk, ook de manier waarop Jemisins wereld in elkaar zit, wordt langzaam, je zou zelfs tergend langzaam kunnen zeggen, uit de doeken gedaan. Ook de rechtstreekse uitspraken over toekomstige zaken blijft Jemisin doen, net als in Het Vijfde Seizoen. Dit zinssnede 'hier kom ik later op terug' is meerdere malen in het boek te vinden.

Het eerste hoofdstuk sleept de lezer meteen aan de haren bij het verhaal. In het eerste hoofdstuk wordt verteld hoe Uche door zijn vader vermoord wordt. Hiermee startte ook Het Vijfde Seizoen, alleen werd daar verteld dat het gebeurd was, en niet hoe. Lezen hoe dit gruwelijke feit zich voltrok, is een schokkende ervaring. Na deze heftige start van het boek weet Jemisin dit vrijwel ieder hoofdstuk te herhalen, en dat is een prestatie van formaat. Bijna ieder hoofdstuk verhaalt over een intense gebeurtenis of een verrassende onthulling.

Wat Jemisin ook prachtig doet, is het impliciet beschrijven van de karakters. Als lezer blijf je twijfelen aan wie nu bijdraagt aan het vernietigen van medemensen of op een wat grotere schaal de wereld, en wie dat nu juist probeert te voorkomen. Daarnaast zie je karakters evolueren, wat logisch is gezien de ontwikkelingen op de Aarde en in de persoonlijke levens van de hoofdpersonen. Een mooi voorbeeld hiervan is het besluit van Nassun om haar vader niet meer Papa te noemen, maar bij zijn naam Jija. Het tekent de verwijdering van Nassun van haar vader en zal leiden tot een hoofdstuk waarna je het boek even weg moet leggen.

De Obeliskpoort is het direct vervolg op Het Vijfde Seizoen en ook niet te begrijpen zonder dat je dat boek hebt gelezen. Het verhaal is complex en het plot is prachtig opgebouwd. Het lezen van De stenen hemel, het derde deel van deze trilogie die op 7 november in het Nederlands zal verschijnen (en waarvan de Engelse editie ook weer een Hugo Award heeft gewonnen), is iets om naar vooruit te kijken!