Wollig en rijk taalgebruik

Een Zwaard van Zwart Staal is het vervolg op Een Kroon voor Koud Zilver van auteur Alex Marshall. Alex Marshall is een pseudoniem van Jesse Bullington die al meerdere romans heeft geschreven. Aan schrijverservaring dus geen gebrek, zou je zeggen. Toch waren de reacties op Een Kroon voor Koud Zilver niet onverdeeld positief. Met name het onorthodoxe taalgebruik leidde tot zowel kritische als positieve reacties. Genoeg reden om met kritische blik te kijken wat deel twee van de trilogie, Een Zwaard van Zwart Staal, de lezer brengt.

In Een Kroon voor Koud Zilver maken we kennis met Zosia en haar vijf Trawanten. Zosia is een ijskoude generaal die na het geschopt te hebben tot generaal van de Kobaltcompagnie en Koningin van Carmijnse Rijk in retraite is gegaan in een bergdorpje in een uithoek van het koninkrijk en daar volslagen gelukkig is totdat haar dorp, en met name haar man, wordt uitgemoord door een cohort Carmijnse soldaten. Dit is aanleiding voor Zosia om haar oude professie weer op te pakken en op oorlogspad te gaan om wraak te nemen op degenen die haar dit gruwelijke onheil hebben aangedaan. Zij stuit daarbij op een jongere uitgave van zichzelf die de Kobaltcompagnie nieuw leven heeft ingeblazen. Een Kroon voor Koud Zilver eindigt met een enorme veldslag bij de Leeuwerikstong waarbij de suggestie wordt gewekt dat door een mysterieus religieus ritueel een Poort wordt geopend en het Verdronken Koninkrijk weer naar de oppervlakte wordt gebracht.

En dat is precies waar Een Zwaard van Zwart Staal de draad weer oppakt. Niet alleen qua verhaal, maar ook qua sfeer en vertelstijl. Na een schokkende start van het verhaal, verhaalt het tweede hoofdstuk over de ontwikkelingen op het slagveld bij de Leeuwerikstong. En dat is een feest van herkenning, voor wie Een Kroon voor Koud Zilver heeft gelezen. Dezelfde hoofdpersonen maken hier hun opwachting, niet alleen in naam, maar ook in taalgebruik en gedrag. Daar waar in Een Kroon voor Koud Zilver sommige scènes nog ronduit hilarisch waren, heeft een Zwaard van Zwart Staal een wat serieuzere ondertoon. Oorzaak hiervan is de zich verdiepende verhaallijn. Daar waar in het eerste deel de inzet van het spel nog koelbloedige wraak was, is dat nu, via een korte tussenstop bij totale wereldheerschappij, het voortbestaan van de complete wereld. En dat vraagt natuurlijk een mild andere toon van het verhaal. Deze is vooral te vinden bij de tegenstanders van de hoofdpersonen. De tegenstanders blinken uit in het toepassen van onbehouwen gruwelijkheden op hun vijanden en verraad waar Brutus wat nog wat van kan opsteken. Dit levert enkele prachtige hoofdstukken op. De hoofdpersonen stellen daar een gezonde portie bloeddorst, wat huis-, tuin- en keukenverraad en een overall “happy-go-lucky”-aanpak tegenover, een nogal schril contrast. Echter ook dit levert de nodige mooie episodes op. Dat is sterk te danken aan de schrijfstijl van Marshall. Marshall gebruikt zeer veel beschrijvingen en maakt daarbij veel gebruik van understatement en overdrijving. Veel van de conversaties in zijn boek druipen van de ironie en het sarcasme. Een voorbeeld is de volgende zinssnede: 'Hij pakte de fles uit de want van Van Puffelen en sloeg hem achterover als de doorgewinterde zuipschuit die hij niet was… en hoestte vervolgens het meeste ervan weer uit als het groentje dat hij wel was.' Marshall gebruikte deze stijlfiguren eigenlijk zonder aanziens des persoons. Alle personages in zijn boek maken er veelvuldig gebruik van.

Naast dit zeer rijke en wollige taalgebruik zijn ook de actiescenes in Een Zwaard van Zwart Staal van een goed niveau. Ze zijn vlot en goed geschreven en wat erg mooi is dat er tijdens actiescenes meermalen ad hoc wordt gewijzigd van vertelperspectief. Marshall laat hierbij de actie vloeiend doorlopen, maar een gevecht krijgt hiermee ineens een andere lading. Een ander sterk punt in het boek is de ontwikkeling van de relaties tussen de verschillende personen. Hierin treden flinke veranderingen op gedurende het verhaal, waarbij de interactie tussen sommige duo’s erg spannend is.

Als er dan toch een minpunt genoemd moet worden is het wel de redelijk recht-toe-recht-aan-verhaallijn van Een Zwaard van Zwart Staal. Het is eigenlijk vanaf het begin al wel duidelijk wat het probleem is dat moet worden opgelost. Wel sterk hierbij is dat er zelfs aan het eind van dit tweede deel nog een mooie balans is tussen de kracht van koud staal, eeuwenoude magie, laaghartig verraad en gebonden duivels uit de Eerste Duisternis. Ook is nog niet duidelijk aan welke kant enkele van de hoofdpersonen uit het verhaal staan. Dat biedt meer dan voldoende perspectief voor een prachtig derde deel van de trilogie.

Het genoemde minpunt wordt ook goed gemaakt door de aantrekkelijke vertelstijl van Marshall, waarbij een compliment voor vertaler Gerda Wolfswinkel op zijn plaats is. Een Zwaard van Zwart Staal is zeker niet het makkelijkste boek om te vertalen en zij is daar op goede wijze in geslaagd. Het boek staat gerangschikt onder Klassieke Fantasy, maar dat is het wat mij betreft niet. Wat het wel is, daar mogen de experts zich over buigen, maar goed is het zeker.