“Schrijven is reizen wanneer alle wegen op slot zitten.”
Een Iraanse die Perzië in haar hart draagt
Veel romans over Iran beschrijven deze politieke omwentelingen en de strijd van vrouwen om in alle vrijheid adem te kunnen halen in een land waar de straten worden gecontroleerd door een fanatieke zedenpolitie die erop toeziet dat vrouwen de strenge wetten naleven.
De Nederlands-Iraanse schrijfster Sholeh Rezazadeh pakt de boel anders aan. Ze begraaft haar meningen diep onder verhalen, zoals Sjeherazade dat ook deed. Woorden laat ze over papier rollen alsof ze een Iraans gedicht uitpakt. Hoe wreed het leven in Iran voor een vrouw ook kan zijn, Rezazadeh blijft een Iraanse die Perzië in haar hart draagt. Ze haalt schoonheid naar boven uit een land dat voor zoveel mensen een gouden kooi is.
Een zittende kat op een blauw kussen
In deze novelle gaat haar alter ego, een studente geneeskunde, op reis met de trein. Van Tabriz (waar de schrijfster is geboren), naar Mashhad, waar ze een literaire prijs in ontvangst moet nemen. Schrijven is reizen wanneer alle wegen op slot zitten, schrijft ze op een van de pagina’s. Daarom kiest ze voor een flinke omweg via de havenstad Bandar Abbas. Van noord naar zuid naar oost. Een verhaal als een treinreis.
De kaart waarover de treinsporen zijn aangelegd is een zittende kat op een blauw kussen. Wanneer je goed naar de kaart van Iran kijkt, zie je inderdaad een snorrende poes zitten, tussen twee blauwe zeeën. De kat kun je dichtklappen.
Dansen in de trein
Als reisgezelschap kiest ze voor een imaginair kind, wat bewegingsvrijheid geeft aan het verhaal: een kind rent, lacht, speelt en is vooral onbevangen nieuwsgierig, zonder de wetten te kennen waarnaar de volwassenen zich moeten plooien. Het is het duveltje in je hoofd die je aanmoedigt grenzen over te gaan.
Op de tweedaagse reis krijgt de vertelster een nachtje gezelschap van een oma en haar kleinkind, die zeker weet dat ze na haar afstuderen niet in het land wil blijven waar de man het voor het zeggen heeft. Een medereiziger, een onbekende man, biedt haar later aan om van de schoonheid te proeven van een sterrennacht in de woestijn en in een latere trein nestelen vijf vrouwen zich in de coupé van de vertelster, doen de deur op slot en dagen uit tot dansen.
De reis voert langs slaperige dorpen, door de woestijn, langs de beroemde windvangers in Yazd of Kashan (eeuwenoude airconditioners gevat in fraaie torens) en langs schepen dobberend op het water aan de straat van Hormuz in het kleurrijke Bandar Abbas, waar een vrouw op het strand visjes vangt. Na tweeduizend kilometer eindigt de reis in Mashhad, waar overheerlijk eten en prijzen worden uitgereikt.
Een klein juweel
De Iraanse Sholeh Rezazadeh (1989) schreef als kind al gedichten, maar studeerde geneeskunde in Tabriz, tot ze in 2015 door de liefde naar Nederland werd geroepen. Het is ongelooflijk dat ze in die korte tijd zo snel en goed Nederlands leerde. Al in 2021 kwam haar succesvolle, in het Nederlands geschreven roman De hemel is altijd paars uit, in 2023 gevolgd door Ik ken een berg die op me wacht. Een jaar later volgde de dichtbundel Neem ruim zei de zee. En dan is hier een kleine treinnovelle die tussen een roman en dichtbundel in schommelt.
Rezazadehs woorden rijgen zich aaneen als warme stenen kralen voor een kleurrijke ketting. Haar zinnen zijn op zoek naar schoonheid. Deze novelle is een klein juweel voor reizigers, maar ook voor mensen die liever vanuit een comfortabele stoel het ritme van de trein onder hun voeten voelen, terwijl het politieke stof eventjes opvliegt om watschatten van Iran te onthullen.
Sholeh Rezazadeh – De wind vindt altijd zijn weg, Ambo Anthos 2024
Deze bespreking is ook geplaatst in Smitakis Boekenlust, mét leestips: https://smitakisboekenlust.com/sholeh-rezazadeh-de-wind-vindt-altijd-zijn-weg/
Reageer op deze recensie
Meer recensies van smitaki3
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
