In gesprek
Drie maanden later werd de tweede roman gepubliceerd, ditmaal het verhaal van Alicia. Die checkte in bij de psychiatrische inrichting Stella Maris met een stevige zak geld. Ze was halsoverkop uit Europa vertrokken, waar haar broer na een race-ongeluk in coma ligt. Ze denkt niet dat hij ooit nog bijkomt en dat komende verlies kan ze niet aan.
Het boek bestaat volledig uit dialogen tussen Alicia en haar psychiater en meandert een beetje door Alicia’s leven: over haar oma, haar vader, haar broer, met een hoog gehalte aan filosofie en wiskunde. Het speelt in de tijd voor De passagier, net voor haar zelfmoord, waarmee De passagier opent. De gesprekken geven duidelijk aan dat Bobby nooit haar zelfmoord had kunnen voorkomen. Alicia spreekt makkelijk over zelfmoord en heeft alles goed overdacht, zoals dat ze zich niet in een ijskoud meer zal verdrinken. Ook wordt pijnlijk duidelijk hoe de verhoudingen tussen Bobby en Alicia lagen.
Alicia is een grillige gesprekspartner, die niet echt betrouwbaar is. Ze heeft de mond vol van wiskundigen die haar uitdaagden of juist hielpen haar eigen weg in de wiskunde te vinden, maar uiteindelijk zette Alice niet door, gegrepen door allerlei duistere theorieën over zowel de waarde van wiskunde als die van het leven. De psychiater probeert haar op alle terreinen uit te dagen om meer over haarzelf te vertellen, wat niet altijd lukt.
Terwijl De passagier nog een beetje kon refereren aan de stijl van McCarthy – donker verhaal dat enigszins deed denken aan zijn andere boek dat in Knoxville speelt, Suttree - verliezen we met het lezen van Stella Maris alle vertrouwde McCarthiaanse stijlen. Er is de eerste vrouwelijke hoofdpersoon in McCarthy’s werk en waar veel van zijn boeken nog excelleerden in natuurbeschrijvingen, wordt er in dit boek helemaal geen omgeving beschreven: het zijn puur dialogen die de hoofdstukken vormen, ingedeeld volgens een aantal sessies tussen Alicia en haar psychiater. En er is sprake van heel veel wiskunde. Het enige wat onveranderd is gebleven is het bijzonder spaarzame gebruik van interpunctie, zodat het aan de lezer is om goed op te letten wie aan het woord is.
McCarthy werd in 1981 onderscheiden met een prijs van de MacArthur Foundation, een Amerikaanse stichting die creatieve geesten beloont voor hun werk om de wereld te verbeteren. Prijswinnaars komen zowel uit de kunst als uit de wetenschap. Het is vooral via dit instituut dat McCarthy heel wat wetenschappers heeft ontmoet en waar zijn liefde voor wiskunde tot bloei is gekomen. Volgens hem is wiskunde als muziek, het is puur plezier om naar oplossingen te zoeken. Deze wetenschappelijke passie heeft hij in zijn vorige grootse werken verborgen weten te houden. Nadat zijn roman De weg in 2006 door een groot publiek enthousiast was ontvangen, was bij zijn vrienden bekend dat hij aan De passagier schreef. Misschien heeft hij aangevoeld dat niet al zijn lezers zo goed onderlegd zijn in de wiskunde en werd De passagier met het verhaal over Bobby Western en zijn zus, veel meer dan alleen wetenschappelijk gekonkel. Toen begin 2022 McCarthy’s Amerikaanse uitgever de publicatie aankondigde van de langverwachte nieuwe roman De passagier, kwam Stella Maris als een grote verrassing. Een toetje voor vooral McCarthy zelf, die in dit boek helemaal los kon gaan met dat wat hij graag met vrienden doet: discussiëren over wiskundige vraagstukken en de filosofie er omheen.
Vooral Stella Maris is een gewaagd boek qua stijl en inhoud en bestaat niet alleen uit wetenschappelijke onderwerpen. Het is bij vlagen briljant, bij vlagen voor een lezer zoals ik, die niets van wiskundigen weet, hoog gegrepen intellectuele stof dat kan gaan vervelen. Het voegt inderdaad wel iets toe aan De passagier: het trieste feit dat Alicia zelfmoord pleegde, terwijl Bobby zijn ongeluk toch overleefde, wat Alicia echt voelde voor Bobby, wat meer over haar vioolspel en haar relatie met Het Kind met de vlerken. Maar Stella Maris kan net zo goed apart worden gelezen. Een fraaie afsluiting van Cormac McCarthy’s carrière (geboren in 1933). Of komt deze gelauwerde schrijver met nog meer verrassingen?
Cormac McCarthy – Stella Maris (Stella Maris, vert. Arjaan en Thijs van Nimwegen), Arbeiderspers 2022
Deze bespreking is ook geplaatst in Smitakis Boekenlust, mét leestips: https://smitakisboekenlust.com/cormac-mccarthy-stella-maris/
Reageer op deze recensie
Meer recensies van smitaki3
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
