Het eeuwige Barcelona

‘Barcelona, moeder aller labyrinten, herbergt in het allerdonkerste deel van haar hart een wirwar van in een rif van huidige en toekomstige ruïnes met elkaar verbonden steegjes, waarin onverschrokken reizigers en allerhande afgedwaalde geesten in de val lopen.’  

Alicia Gris heeft een uitzonderlijk talent om alles wat verborgen dient te blijven aan het licht te brengen. Na het oplossen van een lugubere zaak, dient ze haar ontslag in om een nieuwe draai te geven aan haar leven. Haar mentor Leandro Montalvo, leidinggevende van een bijzondere eenheid die buiten de boeken om misdaden oplost, laat haar echter niet gaan voordat ze een laatste opdracht voltooit: een verklaring vinden voor de verdwijning van minister Mauricio Valls die zijn familie van de een op de andere dag achterliet. Het voert Alicia terug naar haar geboortestad Barcelona, waar ze wordt geconfronteerd met herinneringen uit een verleden dat ze probeert te vergeten.  

Een belangrijke aanwijzing is een boek uit de reeks van het Kerkhof der Vergeten Boeken dat Alicia een weg laat inslaan die is voorzien van veel donkere steegjes. Vergezeld door rechercheur Vargas gaat ze op zoek naar het werkelijke verhaal achter het mysterie, dat haar onder andere naar de boekhandel Sempere & Zoon brengt. Met iedere stap die ze dichter bij de waarheid komt, ligt het gevaar steeds meer op de loer.  

Het labyrint der geesten vormt de finale van de reeks rond het Kerkhof der Vergeten Boeken, een sprookjesachtig universum gecreëerd door Carlos Ruiz Zafón. In een 846 pagina tellend verhaal, waar geen letter te veel is, brengt de Spaanse auteur een slotstuk dat onvergetelijk is.  

Opnieuw slaagt Ruiz Zafón erin om zijn verhaal een bijzondere sfeer mee te geven. Met zijn kleurrijke taalgebruik, dat uitstekend wordt voortgebracht door Nelleke Geel in een Nederlandse vertaling, illustreert hij scènes die bijna afkomstig zouden kunnen zijn uit een film noir. Een wereld waarin er vervreemding, morele corruptie en schuld aanwezig zijn tegen de achtergrond van een grote stad die de helden af en toe bijna opslokt. Contrasten die op verschillende manieren door de auteur in het verhaal verwerkt worden: bijvoorbeeld Alicia die vanwege haar beroep als een schaduw door de straten kruipt met haar felrood gestifte lippen.   

'Femme fatale' Alicia Gris is een bijzonder voorbeeld van symbolisme binnen het verhaal. Een allesbeslissende gebeurtenis in haar jeugd herinnert aan de Spaanse burgeroorlog, een zwarte bladzijde uit de Spaanse geschiedenis, terwijl haar status als sterke en ondernemende vrouw schrijnend is binnen het politieke kader waarin het land zich in de jaren ’50 bevond. ‘No existe el futuro, solo la miseria,’ zoals de dichter en muzikant Carlos Cano het ooit verwoordde. Ieder personage binnen het verhaal heeft zo een functie en het is een uitmuntend voorbeeld hoe Ruiz Zafón een tijdsgeest vangt door hen bepaalde eigenschappen toe te kennen en ze zo onmisbaar maakt binnen het geheel.  

Het labyrint der geesten heeft alles in zich om uit te groeien tot een hedendaagse klassieker. Het is een verhaal waarin elementen voor iedere lezer zijn terug te vinden: bloedstollende spanning voor de ‘thrillseeker’, betoverend taalgebruik voor de lezers die zich graag verliezen in meeslepende zinnen en psychologische diepgang voor hen die zich graag verdiepen in eigenzinnige personages. Dit alles tegen de achtergrond van de stad Barcelona, waar de personages hun dromen en nachtmerries tot leven zien komen. 

De echte fans moesten enig geduld oefenen tot ze al hun vragen beantwoord zagen worden in het laatste deel van dit vierluik. Met Het labyrint der geesten laat Carlos Ruiz Zafón zien hoe een hommage gebracht moet worden aan de liefde voor het lezen en hoe hij een dialoog startte met lezers wereldwijd. Met iedere pagina ademt het verhaal een passie voor het geschreven woord, waardoor je niet anders kan dan het boek nog meerdere keren te herlezen om zo weer nieuwe dingen te ontdekken.