De beperking van vrijheid

Het is 1978 als de vijftienjarige Ignacio Cañas een zinvolle invulling aan zijn zomervakantie probeert te geven. Getergd door de treiterijen van zijn zogenaamde vriendengroep, duikt hij onder in de speelhal in de buurt. Ignacio vult voortaan zijn dagen door spelletjes te spelen op de flipperkast van idool Rocky Balboa en door de eigenaar van de speelhal te helpen bij het afsluiten van de zaak. Totdat op een dag een interessante verschijning de speelhal betreedt. Het is een oudere jongen die Ignacio van de flipperkast wegjaagt en hem probeert uit te horen over zijn aanwezigheid in de speelhal. Ignacio, geïntimideerd door de grote mond van de oudere jongen die zich voorstelt als de Blauwe, raakt al snel afgeleid door het meisje dat eveneens aanwezig is. Ze stelt zich voor als Tere en Ignacio is op slag verliefd.

Een paar dagen later verschijnen ze weer en is Ignacio onder de indruk van het feit dat ze hem uitnodigen mee te gaan naar een café in de rosse buurt. Het enige dat hij hoeft te doen is te vragen naar de Blauwe. Eindelijk voelt Ignacio dat hij gewaardeerd wordt door een aantal personen en dat hij de kans heeft om een nieuwe vriendschap aan te gaan. Wat Ignacio echter niet weet, is dat deze groep vrienden zich in de onderwereld van Gerona beweegt, als een bende die zich bezighoudt met activiteiten als autokraken en bankovervallen.

Twintig jaar later lijkt Ignacio definitief met zijn verleden afgerekend te hebben en werkt hij als succesvol advocaat in een kantoor dat hij overgenomen heeft van een oude familievriend. Zijn reputatie in de juridische wereld is onfeilbaar en zijn cliënten zijn uiterst tevreden met hem. Niemand lijkt te weten van de misstap die hij in zijn jeugd heeft begaan. Wanneer Tere samen met een onbekende vrouw zijn kantoor betreedt, met het verzoek de Blauwe te verdedigen, beseft Ignacio dat hij het boek rondom de Blauwe nog niet kan dichtslaan. Ignacio staat voor een moeilijke keuze: helpt hij hiermee de Blauwe of helpt hij Tere?

Javier Cercas (1962) staat in zijn thuisland Spanje bekend als een schrijver die het historische verleden als een rode draad in zijn romans gebruikt. Thema’s zoals de Spaanse burgeroorlog en de periode van de dictatuur van Francisco Franco worden door Cercas gebruikt om de verschrikkelijke gebeurtenissen van het verleden op een andere manier te verwerken. Outlaws is zijn zevende roman en verscheen in 2012 onder de Spaanse titel Las leyes de la frontera (vrij vertaald: de wetten van de grens). Voor het personage van de Blauwe baseerde Cercas zich op de Spaanse crimineel Juan José Moreno Cuenca, die in de jaren tachtig voor veel oproer zorgde in Spanje.

Cercas schreef een boek met een bijzondere invalshoek. Hoofdpersonage Ignacio Cañas wordt geïnterviewd door een schrijver die verantwoordelijk is voor de verschijning van een boek rondom de waarheden van de Blauwe. Voor de lezer voelen deze scènes als een getuigenis van de gebeurtenissen die Ignacio uit de doeken doet. Daarnaast verschijnen er ook interessante perspectiefwisselingen doordat er ook interviews plaatsvinden met de gevangenisdirecteur en inspecteur Cuenca, die belast werd met de zaak rondom de bende van de Blauwe. De jaren '70 worden gepresenteerd als een periode waarin het heroïnegebruik in Spanje fors omhoog ging en de criminaliteit in Gerona en omstreken schrikbarend was. Cercas besloot zijn eigen jeugdervaringen van de stad Gerona te verwerken in deze roman waarin hij het perspectief van adolescenten benaderd.

Outlaws draait op het einde om het voorhouden van een spiegel waarbij het hoofdpersonage Ignacio pijnlijk wordt geconfronteerd met zijn verleden en de beslissingen die hij naar aanleiding hiervan genomen heeft. Het lijkt een leertraject voor zowel de personages van Ignacio, Tere en de Blauwe waarin blijkt dat absolute vrijheid ook een beperking kan vormen in het leven.