Het meisje dat zich staande hield onder IS

Shirin leidt al achttien jaar een vreedzaam bestaan in haar dorp in de Noord-Iraakse regio Sinjar. Het leven was eenvoudig en mooi. Zo genoot ze bij zonsopgang van de kraaiende hanen, de blatende schapen en de bakker die zijn broden in vorm sloeg. Dit tot in augustus 2014 IS-terroristen haar dorp binnenvielen…

“Zwart gemaskerde figuren hielden ons aan. Alleen ogen en monden waren zichtbaar. ‘Iedereen uitstappen!’ commandeerden ze. Pas nu zag ik dat deze IS-strijders zwaarbewapend waren. Semiautomatische geweren hingen over hun schouder. Ik durfde nauwelijks adem te halen. We moesten ons op straat verzamelen.”

De IS-strijders gaan verder dan je je kunt voorstellen. Jonge jongens worden gehersenspoeld om als latere IS-strijder te dienen, vrouwen en dochters daarvan worden gevangengezet. Shirin is een van die dochters. Tot wel negen keer wordt ze als seksslaaf doorverkocht. En, zo weet IS, wie een vrouw verkracht, verkracht ook een gemeenschap en een familie. De terreurgroep weet precies hoe ze niet alleen één persoon, maar een heel gezin tegelijk vernietigen. Het verhaal is opgeschreven door journalist en auteur Alexandra Cavelius. Jan Kizilhan, internationaal erkend specialist interculturele psychiatrie en traumatologie, begeleidde Shirin na haar aankomst in Duitsland. Kizilhan is een zeer zwaarwegende factor in het verhaal. Continu worden onbekende feiten op een treffende wijze opgehelderd. Zo wordt er uitgelegd waarom IS juist zo’n hekel aan het Yezidisme heeft.

“De zeven aartsengelen die ook in het Jodendom, het Christendom en de Islam voorkomen, volgen God en worden in onze dagelijkse gebeden betrokken. Volgens de overlevering had God Adam ooit een ziel ingeblazen en daarna alle engelen bevolen om voor de mens te knielen. Alleen Melek weigerde dit bevel op te volgen. God vergaf hem en beloonde Melek voor zijn trouw. In de islam belichaamt hij de duivel en moet hij als straf branden in de hel, terwijl wij hem als engel vereren. In de ogen van IS is dat een zware misdaad. Daarom verketteren zij ons als ‘duivelsaanbidders’.”

Behalve deze tussenstukjes, is ook het nawoord zeer de moeite waard om te lezen. Er wordt hier een poging gedaan om de mensen te begrijpen die zich bij de groep van massamoordenaars aansluiten. Vooral dit nawoord is een aanrader voor mensen die meer over de 'roots' van IS, of meer in generale zin van de geweldscultuur in het Midden-Oosten te weten willen komen. Zeer indrukwekkend hoe zo’n ingewikkelde kwestie in zo weinig woorden opgeschreven kan worden.

Shirin is een van de weinige Yezidische vrouwen die de mogelijkheid heeft om haar verhaal na te vertellen. Het is afschuwelijk om te lezen door wat voor omstandigheden ze zich heeft moeten worstelen. Desondanks is het belangrijk dat het verhaal naar buiten komt. Dit in combinatie met de briljante toelichting van Jan Kizilhan en de mooie beschrijving van de onbekende yezidi-cultuur maakt het boek zeer speciaal.