Liefdesgeschiedenis zonder passie
Jan Willem Smeets (1936) is beeldend kunstenaar en schrijver. Hij was docent aan de Hogeschool voor de Kunsten in Arnhem. Smeets schreef De anachronist, Rocara en de Indische roman Leugens en lotgenoten. In 2015 verscheen IJsberen in de woestijn bij Uitgeverij Nieuw Amsterdam.
IJsberen in de woestijn is een liefdesgeschiedenis van twee academici: Frank (m) en Gijs (v) die elkaar ontmoeten via een annonce voor een lift naar Spanje. Frank is atheïst en onderzoekt vanuit zijn vakgebied moleculaire genetica of geloven in God aanleg vergt. Gijs heeft niet helemaal afscheid kunnen nemen van de God die haar als kind is opgedrongen, promoveert in de arabistiek en doet in Spanje onderzoek voor haar proefschrift. Frank neemt een paar weken vakantie in een afgelegen Spaans kustplaatsje waar hij logeert bij kunstenaar Simon, die hij nog uit zijn jeugd kent. De liefde komt in gevaar door een onnozel misverstand.
Een liefde tussen academici komt in deze roman niet in de buurt van Romeo en Julia. Er is geen passie, er zijn geen zinderende seksscènes. Er zijn wel saaie dialogen die in een detective van Mickey Spillane niet zouden misstaan: " 'Ik wist niet dat je weleens lippenstift gebruikte', zei ik luchtig. 'Op begrafenissen', zei ze. 'Heb je die dan veel?', vroeg ik. 'Nee', zei ze met een gezicht alsof ze 'te weinig' bedoelde." Er zijn kinderlijke aforismen: "Je geloof in Sinterklaas verliezen is vergelijkbaar met het verliezen van het geloof in God maar dan in de verhouding lucifersdoosje staat tot Empire State Building; het Empire State Building verlies je niet zo gauw."
Hemingway vond dat een auteur moest schrijven over wat hij kent en Jan Willem Smeets heeft dit advies voor IJsberen in de woestijn ter harte genomen. Daar waar de wereld van Hemingway bestond uit reizen, boksen, jagen op groot wild, marlijnvissen en oorlogsverslaggeving, bestaat die van Smeets echter uit de academische wereld in Nederland en uit beeldende kunst. Het laatste leidt tot een aversie van de hoofdpersoon voor de kunstenaars van COBRA, die als zuipende, seksistische kliederaars worden weggezet. Het eerste leidt tot de spannendste scène uit de roman: het verdedigen van haar dissertatie door Gijs.
IJsberen in de Woestijn heeft de belangrijkste elementen voor een liefdesgeschiedenis: twee mensen die zich tot elkaar voelen aangetrokken en misverstanden die hen uit elkaar houden. Het is Smeets door de oppervlakkige beschrijving van hun emoties niet gelukt de bladzijden in lichterlaaie te zetten. De hoofdpersonages willen geen diepgang krijgen en de lezer krijgt niet echt een band met ze. Van de ondersteunende personages is de rol vaak niet duidelijk. Storend is dat op pagina 243 een voormalige minnares van Frank wordt geïntroduceerd, Sophie Bernsing genaamd, waar de lezer op pagina 244 weer afscheid van mag nemen. IJsberen in de woestijn is een roman zonder ziel.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Stefan van Mierlo
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
