Ontroerend mooi

De roman van Veronesi - voor mij een echte ontdekking! - is al veel gelauwerd en door Corriere della Sera uitgeroepen tot "het boek van het Jaar" in Italië, maar terecht ook: het is een magistrale roman. Hoe begin je aan een recensie over deze roman? Een roman die, schijnbaar eenvoudig toch een complexe inhoud heeft. Ons wordt het leven van een man voorgesteld: Marco Carrera. Op allerlei manieren en momenten in zijn leven treft het noodlot hem. En toch blijft hij stoïcijns doorgaan. Schijnbaar raakt hij niet "bewogen" door deze gebeurtenissen. Is hij dan een "held"? Zelf zegt hij het zo, in een brief aan zijn geliefde:

(p. 236): "Dit is gewoon wie ik ben, ik ben altijd zo geweest, sinds mijn jeugd; ik ben echt nauwelijks veranderd en niemand weet dat beter dan jij. Heb ik een heldhaftige levensvisie? Wil ik mezelf altijd zien als een held? Mogelijk, maar dat is altijd al zo geweest, het is niets nieuws. Er is nooit iets nieuws in mij: dat zou je me eventueel nog onder de neus kunnen wringen. Marco, je bent saai. Dat zou je tegen me kunnen zeggen. Zelfs als de dingen uit zichzelf al zo abrupt veranderen dat ik nooit het privilege heb gehad om een echt saai leven te leiden."

Luisa, de "onbereikbare" geliefde van Marco schrijft zelf in een brief naar hem

(p. 267): "... je bent echt een kolibrie. Maar niet vanwege de redenen waaraan je die bijnaam te danken hebt (NVDR: de groeistoornissen die Marco had in zijn jeugd): je bent een kolibrie omdat je net als een kolibrie al je energie gebruikt om bewegingloos te blijven. Zeventig vleugelslagen per minuut om op de plek te blijven waar je al bent. Hier ben je geweldig goed in. Je slaagt erin om in de wereld bewegingloos te blijven en na verloop van tijd de wereld en de tijd om je heen tot stilstand te brengen, soms lukt het je zelfs om de tijd weer in beweging te brengen en die verloren tijd terug te halen, net als dat een kolibrie achteruit kan vliegen. Daarom is het zo mooi om bij jou te zijn. Maar wat jou natuurlijk afgaat, is voor anderen heel erg moeilijk. De hang naar verandering, zelfs als die verandering waarschijnlijk geen verbetering brengt, hoort bij het menselijk instinct, maar dat kun jij niet begrijpen. Maar vooral, dat bewegingloos blijven en daar al die moeite voor doen is soms niet de kuur, maar juist de wond. Daarom is het onmogelijk om bij jou te zijn.".

En hier gaat het inderdaad over in dit verhaal. We lezen wat Marco allemaal meemaakt, we zijn ontroerd, maar Marco blijft alle slagen incasseren en blijft als een rots in de branding. Hij slaagt er niet in om met zijn broer en zijn geliefde een echt contact te maken. Op het einde van de roman lukt het hem om zelfs in de ultieme daad het hoofd recht te houden... Was hij een held? Was hij een soort Messias - hoe hij bijvoorbeeld de "nieuwe mensheid" wil doorgeven via zijn kleindochter...? Of.. is hij gewoon de moderne mens zoals wij allemaal zijn? De roman is prachtig geschreven, met een licht ironisch-spottende toon, maar altijd heel ontroerend, zo echt Italiaans... Vrij lastig is dat de chronologie door elkaar is, en dat vraagt wat aandacht bij het lezen. Ook origineel hoe de literaire vormen afwisselen: nu eens brieven, telefoongesprekken, chat-berichten, ...: het maakt het lezen tot een prettige ervaring. Je wordt door deze roman lichtjes dooreen geschud...