Onevenwichtige zoektocht naar een Duits-Joodse identiteit
“Lola pakte een zwart kajalpotlood uit haar leren tas, boog over de wasbak zodat ze zichzelf in de spiegel beter kon zien, zette het potlood op haar bovenlip en maakte het filtrum helemaal zwart. Op die manier ontstond er een rechthoekje van anderhalve centimeter hoog en één centimeter breed, dat door de glittertjes in de kajal zacht glansde.”
Met deze opmerkelijke actie van hoofdpersoon Lola opent Mirna Funk (Berlijn, 1981) haar roman Winternabijheid. Lola is een eigentijdse, jonge vrouw uit Berlijn die op zoek is naar zichzelf en het Joodse in haar. Ze is het kind van een Duitse moeder en een Joodse vader en groeide op bij haar grootouders die de Holocaust overleefden. Volgens de strikte Joodse regels is Lola geen jodin, omdat dit via de moederlijke lijn wordt doorgegeven, maar Lola voelt zich wel degelijk Joods waardoor de antisemitische opmerkingen van de buitenwereld haar raken. Meestal worden die discriminerende opmerkingen gemaakt onder het mom van een geintje. Wanneer twee van haar vrienden een foto van haar met Hitlersnorretje online zetten, laat Lola het er niet bij zitten en spant een rechtszaak tegen hen aan. In haar ogen is zij de enige die het recht heeft om een Hitlersnorretje op haar gezicht te tekenen.
Winternabijheid heeft met (onbewuste) antisemitisme in de Duitse samenleving een interessant thema te pakken. De roman maakt de lezer ervan bewust dat discriminatie in die vorm in Duitsland nog altijd voorkomt, ook na de gruwelijke gebeurtenissen van de Tweede Wereldoorlog. De roman roept de vragen op of het oorlogsverleden van Duitsland nog relevant is in het huidige Duitsland en hoe het land met zijn verleden om kan gaan. Lola laat zien wat het antisemitisme met iemand kan doen; zij wordt er volledig door uit het veld geslagen.
Een tweede interessante kwestie die de roman aansnijdt, is die van het conflict in Israël / Palestina. Om wat afstand te nemen van alle gebeurtenissen in Berlijn, besluit Lola af te reizen naar Israël. In Israël is alles politiek, zo wordt haar verteld door Sjlomo, de man op wie ze daar verliefd wordt. Daardoor vindt Lola daar niet wat ze zo gehoopt had, namelijk wat het is om Joods te zijn. Joods zijn is in Israël verweven met bepaalde politieke standpunten waar Lola niet achter kan staan. De Gaza-oorlog die ondertussen is uitgebroken, zet haar onder druk om politieke keuzes te maken. Dat wordt haar op dat moment te veel en uiteindelijk vindt ze de rust die ze zo nodig heeft op een Thais eiland.
Het is ontzettend jammer dat Winternabijheid niet wat beter geredigeerd is. Het taalgebruik in de roman is nu ontzettend storend. Vermoedelijk komt dit door de slechte vertaling naar het Nederlands: bijvoorbeeld “een aai-over-de-bol-vrijbiljet”, “stortbeken” en “ontrukte”. Verder zijn er tal van scènes in de roman die werkelijk niets toevoegen, zoals de aanwezigheid van de fictionele Mirna Funk aan het begin en aan het slot van de roman. Een ander voorbeeld is de scène waarin ze even genoeg heeft van haar relatie met Sjlomo en een kortstondige verhouding met een ander begint. Dit soort scènes leiden af en maken van de roman een onevenwichtig en rommelig geheel.
Al met al is Winternabijheid een roman die nieuwe inzichten geeft over de huidige Duitse maatschappij en het conflict in Israël en Palestina, maar waarbij de lezer zich over storend taalgebruik heen moet kunnen zetten.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Susanne
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
