Prachtig en uniek debuut

Deze recensie schreef ik voor mijn blog suusleest.com

Matthies doet met een paar vrienden mee met de poldertoer, een schaatswedstrijd van 30 kilometer op natuurijs. Zijn zusje Jas smeekt om met hem mee te mogen – ze heeft immers hard getraind, maar haar ouders vinden haar nog te jong. ‘Ik ben voor de schemering thuis’, roept Matthies ter afscheid naar zijn moeder. Maar wanneer het donker is, is hij nog niet thuis. Matthies zal nooit meer thuiskomen, want bij het schaatsen is hij door het ijs gezakt, onder de laag ijs terechtgekomen en pas minuten later eruit gehaald – te laat.

De avond is ongemak beschrijft hoe deze tragedie de familie in haar greep houdt. We volgen het jongere zusje Jas, maar door haar ogen zien we ook hoe de moeder van het gezin langzaam breekt en de vader zich juist sterk probeert te houden door zijn hart en ziel in zijn boerderij te stoppen. Omdat de ouders zo met zichzelf bezig zijn, zijn de drie overgebleven kinderen, ‘de drie musketiers’, op zichzelf en elkaar aangewezen.



‘Mag ik met je mee?’ vroeg ik. […]
‘Nee, dat kan niet,’ zegt hij. En toen zachter, zodat alleen ik het kon horen: ‘omdat we naar de overkant gaan.’
‘Ik wil ook naar de overkant,’ fluisterde ik.
‘Als je groter bent, neem ik je mee.’


Marieke Lucas Rijneveld weet hoe schrijven moet. Ze begeleidt haar pen perfect, schrijft zo de mooiste, poëtische zinnen en creëert op deze manier een intiem verhaal over verlies, verdriet en rouwverwerking. Het is ontzettend knap hoe zij een deels persoonlijke ervaring weet om te zetten in een verhaal met verschillende personages die allemaal anders reageren op hun situatie, en deze allemaal met zo veel detail, empathie en respect weet neer te zetten.

Rijneveld geeft aan geïnspireerd te zijn door Jan Wolkers en dit is duidelijk te herkennen in de thema’s en soms ook de manier van schrijven. Net zoals Wolkers aarzelt zij niet om zo nu en dan ontzettend beeldend over seks, dood of poep te schrijven. Met het perspectief van een twaalfjarig kind maakt dit de roman soms ontzettend ongemakkelijk. Hoewel de momenten achteraf kloppen, stokten deze zo nu en dan het leesmomentum en voelden ze tijdens het lezen af en toe overbodig. Eerlijk is eerlijk – dit zal eerder aan mijn preutsheid liggen dan aan de roman. Laat dit je dus vooral niet weerhouden van het lezen van dit literaire wonder, maar wees gewaarschuwd :)

Dit prachtige debuut van Marieke Lucas Rijneveld belooft veel voor de toekomst. Zoals velen al gezegd hebben, met haar is Nederland een grote schrijver rijker. Laat het dus niet aan je voorbij gaan en lees deze parel en laat je veroveren.