Een wetenschappelijke reis door de menselijke geschiedenis
De wereld verklaard is een boek over de geschiedenis van de wetenschap, om precies te zijn, de geschiedenis van de natuurwetenschappen. Steven Weinberg heeft het geschreven met één overheersend doel: te laten zien hoeveel de mensheid overwonnen heeft om tot de wetenschap te komen zoals die nu is. Het eeuwige gevecht tussen de verklaring vanuit het gevoel of vanuit het geloof, en de harde, koude wetenschappelijke verklaring die enkel berust op feiten en logisch beredeneren.
Het boek begint bij de oude Grieken: hoe zij begonnen met het bestuderen van de natuur, de sterren en de geometrie. Zoals hij in zijn voorwoord aangeeft, blijft Weinberg de rest van het boek bij de Westerse wereld. Is de rest van de wereld dan oninteressant? Niet per sé, maar dit is de geschiedenis van de wetenschap in de Westerse wereld. Een begrijpelijke keus, want er is weinig invloed van Aziatische landen of uit Afrika op de ontwikkeling van de natuurwetenschappen als we het boek moeten geloven. Daarbij, het wordt een onmogelijk dik boek als we alle wetenschapsgeschiedenis mee zouden nemen, van de Maya’s en Azteken tot het oude China en Egypte.
Het boek leest vrij makkelijk weg, en laat de lezer zelf de moeilijkheidsgraad kiezen. Het algehele verhaal is goed te volgen zonder alle uitleg van de theorieën helemaal te snappen of de technische aantekeningen te lezen, die achterin staan. De technische aantekeningen behandelen bijvoorbeeld de stelling van Pythagoras, de verhoudingen van harmonieus klinkende muzieknoten en hoe Ptolemaeus dacht dat de planeten en sterren om elkaar bewegen. Een aantal van deze stellingen en ideeën is ondertussen alweer ontkracht, maar de gedachtegang erachter blijft interessant. Helaas wordt er niet aan alle technische aanwijzingen gerefereerd in de tekst. Daarnaast staan de bijbehorende figuren soms op een andere bladzijde dan de uitleg.
De uitleg van Weinberg is over het algemeen helder en goed te begrijpen, maar soms overschiet hij de kennis die de gemiddelde lezer van natuur-, wis- en scheikunde heeft. Zo spreekt hij over de ‘normaal’ en de loodlijn bij optica, zonder dat het direct duidelijk is dat dit dezelfde zijn. Voor veel onderwerpen moet je ook even de tijd nemen om het te begrijpen. Iets wat Weinberg niet aangerekend kan worden: veel van deze onderwerpen kosten weken om te leren in de schoolbanken.
Wat Weinberg wel aan te rekenen valt, is zijn houding ten opzichte van de Grieken. Waar hij in het begin betoogt dat je de resultaten en prestaties van millennia geleden niet moet beoordelen naar de huidige maatstaven, doet hij dat zelf wel. Zo betoogt hij dat het een slechte invloed had dat Aristoteles aannam dat alles een doel heeft. Het is uiteraard de vraag wat die aanname voor invloed heeft gehad, dat zullen we nooit weten. Misschien was die insteek wel nodig om de wetenschap überhaupt een beetje populair te maken in het oude Griekenland. Zijn arrogantie op dit gebied irriteert.
Het is verbazingwekkend om te zien wat er bereikt is door de verschillende wetenschappers met de beperkte kennis en materialen uit die tijd; wat men bijvoorbeeld kon doen met een stokje in het zand waarvan de schaduw werd gemeten. Je leert automatisch wat bij het lezen van het boek; of het nou is waar de term PhD vandaan komt (vroeger waren wetenschap en filosofie niet gescheiden), waarom een prisma licht scheidt en een gewoon stuk glas niet, of hoe het nou echt zat tussen Galilei en de kerk. De wereld verklaard verwondert en intrigeert.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Tanja Krone
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
