Een boek gebouwd op meningen

Anja Meulenbelt is een ex-politica en schrijfster van onder andere feministische boeken, waarvan Het Verschil de nieuwste uitgave is. In Het Verschil worden 17 hedendaagse onderwerpen behandeld, van lust tot racisme tot ‘wie is de baas in huis’. Deze onderwerpen lopen uiteen, maar komen allemaal weer terug bij dezelfde basis: wat is het verschil tussen mannen en vrouwen, hoe komt dit, en wat moet er veranderen.

Elk hoofdstuk begint met de omschrijving van een probleem, vaak aan de hand van een situatie uit de praktijk. Om de punten die er vervolgens worden gemaakt te onderbouwen, wordt er gegooid met zinnen als: ‘het is uit onderzoek gebleken’, ‘de meeste mannen doen A’, ‘vrouwen staan altijd op een achterstand’. Helaas laat de bronvermelding te wensen over. Als er onderzoeken worden genoemd, wordt de naam van de onderzoeker wel gegeven, maar dat is niet genoeg om het bijbehorende artikel te vinden. Hierdoor word je als lezer nogal cynisch over de gegeven argumenten. Een goede lijst met referenties zou het boek sterker maken.

Nog een minpunt aan het boek zijn de fouten die erin staan. De grofste fout gaat over cis-mannen, welke zich identificeren met hun aangeboren geslacht en hetero zijn: “Want ook de ‘cis-mannen en -vrouwen’ -- zij die denken niet te passen in het hokje waarbij ze bij hun geboorte toe zijn ‘veroordeeld’-- hebben last van de genderkooien waar we in moeten leven”. Mede omdat er niet te toetsen is hoeveel fouten er verder worden gemaakt bij het aanhalen van onderzoeken en citaten, zaait dit twijfel over de geloofwaardigheid.

Door het boek heen noemt Meulenbelt ook goede, relevante punten die in de huidige discussie te weinig aandacht krijgen. Een eerste punt is dat feminisme zich vooral lijkt te richten op de hogere klassen van de samenleving, waar het überhaupt een optie is dat de vrouw thuis zit in plaats van ook een baan heeft. Daarnaast geeft ze aan dat wij niet moeten proberen het westerse feminisme door te drukken naar andere culturen. De punten die wij belangrijk vinden of waar wij op hameren, kunnen daar heel goed een non-issue zijn, terwijl de focus op punten ligt die voor westerse culturen een non-issue is.

Het Verschil is een boek dat volledig leunt op de mening van Anja Meulenbelt. Dit ook getuige de persoonlijk, soms gedateerde, anekdotes die ze aanhaalt om een punt te maken. Hoewel ze zegt geen mannenhater te zijn, blijft de lezer toch achter met het gevoel dat mannen enigszins achtergesteld zijn aan vrouwen. Iets waar die arme mannen ook niets aan lijken te kunnen doen. De onderbouwing met wetenschappelijke data lijkt er wel te zijn, maar dat is niet te verifiëren zonder verwijzingen naar artikelen. Daarnaast zijn er gedateerde onderdelen die het verhaal eerder onderuit halen dan ondersteunen. Dat is jammer, want er worden zeker wel goede punten gemaakt.