De gedachtenlezende inquisitie tegen de demonen

In Lege Steden volgen we Werner Boren en Heike Krim. Ze leven in de Victoriaans aandoende stad Ostrostaadt, waar het leven beheerd wordt door de inquisitie. Na een ongeval waarbij een wijk in zijn geheel is weggevaagd, heeft de inquisitie de oorlog geopend op wat zij noemen de demonen uit Tartarus. Een belangrijk wapen hierbij zijn de ESP’ers: zij kunnen gedachten lezen, waardoor het ondervragen van mensen wel heel makkelijk is. Werner is een aan lager wal geraakte wetenschapper. Van een leven met alles dat hij wou, is hij teruggevallen naar een leven als onbetekenende docent aan de universiteit met als belangrijkste geliefde alcohol. De rol die de inquisitie in zijn val heeft gespeeld, zorgt dat hij de inquisitie en dan met name de ESP’ers diepgrondig haat.

Heike Krim staat hier tegenover in schril contrast. Ze is een jonge vrouw, met veel potentie. Ze is een sterke telepaat en geniet ervan om haar kracht te gebruiken. In een wereld waar vrouwen thuis horen te zorgen voor het eten en de kinderen, wil Heike carrière maken. Dat haar tante het daar niet mee eens is, staat haar absoluut niet in de weg. Ze begint als aspirant bij de inquisitie en is bereid ver te gaan om hogerop te komen.

Alles verandert wanneer Werner een vreemd briefje krijgt met het verzoek iemand te ontmoeten. Uiteraard zonder afzender. Wat het erger maakt, is dat op dat moment de inquisitie achter hem aan zit. Werner slaat op de vlucht, recht in de armen van zijn ontvoerders. Zij nemen hem mee naar de andere wereld die Werner kent onder de naam Tartarus. Het is echter de vraag in hoeverre deze wereld voldoet aan het beeld van hel en demonen dat geschetst wordt door de inquisitie.

Jasper Polane schrijft niet alleen vanuit twee gezichtspunten, maar ook vanuit twee werelden. Aan de ene kant is er Alpha, een wereld die Victoriaans aandoet met de bijbehorende normen en waarden. Aan de andere kant is er Alix of Tartarus, een futuristische wereld waarin de techniek veel verder ontwikkeld is, en waar de sociale normen en waarden meer lijken op onze huidige wereld. Wanneer je in welke wereld zit, komt naar voren door het lettertype. Een toevoeging die het allemaal net wat duidelijker maakt en makkelijker te lezen.

De gebeurtenissen hebben duidelijk hun weerslag op de personages. Werner moet wennen aan de nieuwe wereld, en grijpt zich vast aan wat hij kent: de wetenschap. Zijn verwondering over hoe ver deze is gekomen en wat er allemaal mogelijk blijkt, geeft hem kracht. Polane zet dit herkenbaar en invoelbaar neer. Ook Heike wordt als een vol karakter neergezet: beginnend als naïef meisje, wordt ze geconfronteerd met de echte wereld en moet ze beslissingen maken die niet altijd makkelijk zijn. Hierdoor maakt ze keuzes die morele en ethische vraagstukken oproepen, maar moet ze ook toegeven dat ze zelf fouten heeft gemaakt. Dit geldt niet alleen voor de hoofdkarakters. Alle karakters hebben hun beweegredenen waar ze niet snel van af wijken. Dit betekent ook dat de slechteriken niet altijd slecht zijn, en de goeieriken niet altijd even lief zijn.

Een minpunt van het boek is de onduidelijkheid en de hoeveelheid informatie die in de eerste bladzijden naar voren komt. Hierdoor krijg je haast de neiging om het boek weg te leggen, wat zonde zou zijn. Vooral voor mensen die weinig ervaring hebben in de wetenschap en haar jargon, kan het verwarrend over komen. Dat had best wat minder gekund: niet alle informatie hoeft gelijk door te worden gegeven.

Alles bij elkaar is Lege Steden een aanrader. Het is iets anders dan de meeste fantasieboeken. Er zijn meerdere werelden die lijken op de onze, maar niet helemaal hetzelfde zijn. Dit zorgt dat het één van de weinige boeken is die zowel aan het fantasy- (de Alpha wereld) als aan het sciencefictionlabel (de Alix wereld) lijkt te voldoen. Zeker aan het einde komt dat duidelijk naar voren. Laat je niet afleiden door de eerste paar pagina’s, het wordt echt beter. Hoewel het einde niet heel open is, is het verhaal nog niet af. En ik ben benieuwd hoe het verder gaat.