Een uitgebreide uitleg over het wereldwijde schandaal
Op 3 april 2016 werd de wereld geschokt door de wereldwijde pers: de Panama Papers werden openbaar gemaakt. Of beter gezegd, een deel van de informatie die in 11,5 miljoen documenten, afkomstig uit de administratie van het advocatenbureau Mossack Fonseca stond. Landen als Argentinië, IJsland, Duitsland, Rusland, maar ook Groot-Brittannië bleken superrijke inwoners te hebben die aan belasting ontduiking deden via offshore brievenbusfirma's. Dit alles werd mogelijk gemaakt door Mossack Fonseca, Mossfon voor ingewijden.
In het boek Panama Papers gaat het over twee onderdelen van het gehele proces: ten eerste de informatie die uit de data worden gehaald en wat die impliceren, en ten tweede het proces van het halen van die informatie uit de data. Alles uiteraard in het diepste geheim, zelfs als er internationaal met honderden journalisten wordt samen gewerkt. Het begint vrij klein. De auteurs krijgen een mailtje van John Doe: “Ik heb data. Zijn jullie geïnteresseerd?” Natuurlijk zijn ze geïnteresseerd en zo begint een wilde speurtocht. Want hoewel er de laatste jaren meerdere lekken zijn geweest waar de dubieuze handel en wandel van de superrijken ten toon wordt gespreid, was een lek van deze orde nog nooit voorgekomen. De data bleef binnendruppelen en bleek angstaanjagend vers: de e-mails die ze onder ogen kregen, waren soms maar enkele dagen oud.
In het eerste deel van het boek ontbreekt een duidelijke structuur, en wordt alles eigenlijk chronologisch weergegeven: wat zij vinden, lezen wij. Een logische keus, maar als twee onderzoeksjournalisten al moeite hebben met de informatie te begrijpen, zal de gemiddelde lezer hier helemaal in vastlopen. Zeker aangezien een basiskennis over financiële constructies en de bijbehorende wetten aangenomen wordt. Dit terwijl de Panama Papers juist ook voor een leek financiële journalistiek interessant maakt. De begrippenlijst achterin legt wel wat uit, maar lang niet alles. Verder hebben we het hier over ingewikkelde bedrijvenconstructies, allemaal bedoeld om juist zo ondoorzichtig mogelijk te zijn. Een uitgebreidere begrippenlijst en het liefst ook een aantal diagrammen waren erg welkom geweest.
De verbazing overheerst nog in het eerste deel: zoveel geld, zoveel grote namen, en niet allemaal terroristen of leiders van 'kleptocratieën' als Rusland, hoewel er daar genoeg van tussen zitten. In het tweede deel komt de verontwaardiging. Deze constructies zijn tenminste deels verantwoordelijk voor de wereldwijde crisis en voor de armoede in Afrikaanse landen, ondanks de enorme hoeveelheden olie en goud in de grond. Het verschil tussen arm en rijk wordt hiermee goed in stand gehouden. Het is angstaanjagend om te bedenken hoe makkelijk het allemaal gaat. In dit web van corruptie is Mossack Fonseca de spin, bereden door de Duitser Mossack en de Panamese Fonseca. Uiteraard ontkent Mossfon alles.
Panama Papers is een boek voor een ieder die wil weten hoe het nou echt zit met die offshore bedrijven, wat daar in om gaat en hoe wijdverspreid het is. Vooral de laatste hoofdstukken gaan een aantal belangrijk Mossfon klanten af, zoals Lionel Messi, de beste vriend van Poetin en het halve IJslandse kabinet. Het is goed om te lezen dat er uiteindelijk ook wat gedaan wordt met de informatie, hoewel Mossfon tot op heden nog gewoon bestaat. Het boek is duidelijk in haast geschreven en vertaald, wat begrijpelijk is maar ook erg jammer. Met iets meer aandacht en structuur, had het boek een helderder geheel kunnen worden.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Tanja Krone
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
