Een snelcursus mensenkennis en opgroeien voor Joy

Stof & Schitteringen is het romandebuut van Kelly van der Laan, die wel al twee verhalen heeft gepubliceerd. Het speelt zich af in een wereld waar Magie en Wetenschap samenwerken. In deze wereld heeft iedereen een bepaalde potentie tot magie, die voor de één sterker is dan de ander. Om deze potentie ten volle te kunnen bemachtigen en zelfs te versterken, bedenkt vader Lentan de Lentagon, een kristallen bol. Dit heeft desastreuze gevolgen.

Het grootste gedeelte van het boek is geschreven vanuit de eerste persoon van Joy, een meisje van twintig dat haar puberteit nog niet helemaal voorbij is. Het taalgebruik en de schrijfstijl passen bij iemand die op weg is naar volwassenheid, maar soms nog zo naïef en opstandig is. Joy’s vader is een belangrijke politicus, waardoor Joy het grootste gedeelte van haar leven in rijkdom heeft geleefd. Het nadeel is dat ze al die tijd ook de perfecte dochter moest spelen en altijd gevolgd werd door de media en bodyguards.

De ontwikkeling die Joy meemaakt is goed neergezet. Ze begint als opstandige puber die gaat liften om vrij te zijn en haar vader dwars te zitten, maar ziet een wereld die botst met de wereld die zij kent. Dit laat zijn sporen achter, en Joy wordt minder naïef en zorgeloos. Daar zit dan ook de kracht van dit boek: de personages. Niet alleen in de ontwikkeling van de personages, ook in de verschillende standpunten die ze innemen en hun reactie op de gebeurtenissen. Hoewel je misschien niet alle personages mag, zijn ze wel allemaal begrijpelijk en realistisch neergezet.

Het verhaal is ingewikkelder dan je vaak tegenkomt. We hebben een protagonist, een antagonist en daartussen een heel spectrum aan genuanceerde houdingen. Daarnaast zijn er verschillende verhaallijnen die door elkaar lopen: ieder personage heeft zijn of haar eigen achtergrond, wat ook onderdeel van het verhaal vormt. Doordat het boek niet veel personages heeft, blijft het gelukkig een goed te volgen verhaal.

Ondanks het feit dat het verhaal goed doordacht is, is het vaak ook voorspelbaar. Doordat Joy haar beslissingen baseert op wat zij wil en wat haar vader vooral niet wilt, zijn haar acties vaak te voorspellen. Hetzelfde geldt voor andere personages. Het voelt erg rechtlijnig aan: niemand heeft een briljante ingeving die je niet zag aankomen. Sterker nog, het einde van het boek is lichtelijk voorspelbaar, en niet handig uitgevoerd door de personages. Waar ze zelf een halve pagina later ook achterkomen. Dit voelt niet realistisch, zeker niet als je bedenkt dat één van de personages een expert is bij het leger en de ander ontsnapt is uit de gevangenis.

Verder is de interpretatie van magie erg simpel. Magie is natuurlijk wat de schrijfster er van maakt, dat voorop gesteld. Maar je kunt het alsnog realistisch maken of niet. In ‘Stof & Schitteringen’ lijkt het niet uit te maken wie wat manipuleert. Er is één schaal in moeilijkheidsgraad, en die is van toepassing op alle materialen en manipulaties. Of we het nou over de manipulatie van de realiteit of de manipulatie van metaal hebben. Dit voelt plat en niet goed uitgewerkt.

Stof & Schitteringen is een goed boek, maar het mist iets. Het mist net dat extraatje dat maakt dat je meer wil lezen. Meer over de personages, meer over het verhaal. De afwerking is niet compleet. Waar het verhaal goed uitgedacht is, lijken de details dat minder te zijn. Zoals het gebruik van magie, of de geografie die voor mij soms nogal verwarrend was. Ook lijkt het soms alsof gebeurtenissen en acties alleen zijn wat ze zijn, om in het verhaal te passen, in plaats van omdat dit nou eenmaal een logische volgende stap is. Dit zorgt dat het voor mij net drie sterren is in plaats van vier.