Bekeken worden, kijken en oogkleppen af!

Dit afsluitende vierde deel van de Claudine-cyclus wijkt af van de eerdere delen, hier is Annie aan het woord. Annie, de timide echtgenote van Alain, wordt als onbestorven weduwe achtergelaten wanneer haar man op reis gaat. Schoonzus Martha wordt geacht op Annie te passen en er is een draaiboek waarin Annie regels vindt waaraan ze zich dient te houden. Ze houdt een dagboek bij, het wordt een openhartig verslag van een vrouw die in het begin slaafs en onderdanig oogt, maar allengs meer zelfvertrouwen krijgt.

Het boek heeft meerdere kanten. Het welgestelde milieu waarin Alain en Annie zich begeven is rijkelijk gericht op uiterlijk vertoon. Met veel bombarie worden de toiletten van de dames besproken, soms overdreven kirrend en met verkleinwoorden versierd alsof de woorden zelf strikjes en ruches zijn. Zo huppelen ook de zinnen, alles even lichtvoetig, zelfs de wat meer weemoedige situaties worden nooit zwaar. Onder de vrienden, bekenden en familieleden behoort ook Claudine die we kennen uit de vorige delen. Hier treedt ze op als sturende vriendin van Annie. Claudine heeft een meer dan gelukkig huwelijk, dit steekt ze niet onder stoelen of banken. Ze aanbidt ook Annie en hun ontmoetingen tikken soms iets sensueels aan.

Er wordt weinig echt gewerkt in het leven van Annie, zelf heeft ze bedienden die alles voor haar doen, de man van Martha doet een poging schrijver te worden en Alain is zakenman. Er is veel geld en dat laten ze rollen. Zo is er de gewoonte te gaan kuren in Ariège, ik denk dat het in Alus-les-Bains geweest zou kunnen zijn. Daar is nu nog iets terug te vinden van de vroegere grandeur. Daarna is er een reis naar Bayreuth waar opera bezoek op het programma staat. Tijdens de reizen wordt Annie getuige van een nogal schokkend tafereel waarin Martha een rol speelt. En meer feiten komen boven tafel waardoor Annie steeds meer verlangt naar de vrijheid. Samen met Tony, de kleine zwarte bulldog, smeedt ze haar toekomstplannen. Ook Claudine speelt hierin een rol.

Dit schijnbaar lichtvoetige boek is een waardige afsluiting van de cyclus, waarin het zelfbeschikkingsrecht van de vrouw in al zijn facetten in de rollen van Claudine en Annie mooi uitgewerkt wordt. Het terugkijken op het verleden van Claudine en haar liefde voor de o zo belangrijke poes Fanchette maken van het boek een waar bijoux.
Dank Gerda Baardman voor de fijn leesbare vertaling!