Meer dan 5,9 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Een klasse apart, deze voorvechter!

Tea. 14 november 2024
Wie kent hem niet: Joan Derk van der Capellen? Na het lezen van ‘De Burgerbaron’ is deze Joan Derk (1741-1784) geen onbekende meer. Luc Panhuysen schrijft met dit boek een toegankelijk historisch verhaal over een man met een missie. De tijd waarin de ontwikkelingen zich afspelen is een interessante periode voor de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Erfstadhouder Willem V krijgt nogal wat kritiek op zijn functioneren en moet tijdelijk uitwijken.

Met de focus op bestuurlijk Overijssel wordt duidelijk hoe belangen behartigd worden van de zittende bestuurders ten koste van het volk. De proloog geeft alvast een inkijkje in het succes van ‘De Burgerbaron’, hij wordt in 1783 toegejuicht door heel progressief Amsterdam en kijkt terug op zijn strijd tegen de onderdrukking van het volk. Zoals hij zegt op pag. 63: ‘Het was hard nodig dat de regeerders op hun vingers werden gekeken, maar dat was moeilijk.’

Moeilijkheden gaat deze edelman niet uit de weg. Na een niet vlekkeloze jeugd en opleiding spaart hij kosten noch moeite om toegelaten te worden tot een ridderschap. Pas in Overijssel lukt dat na enorme inspanning, lobbywerk en listige handelingen. Met pamfletten weet hij informatie te verspreiden en de burgers wakker te schudden. Zijn idealen kan hij uitstekend formuleren, waardoor hij bekendheid krijgt.

De historische context: onafhankelijkheidsstrijd van Amerika, de Engelse oorlogen, verhoudingen Pruisen en Frankrijk met de Nederlandse Republiek, maken van deze tijd een onzekere periode waarin elke keer bepaald moet worden welke strategie het beste is. Wat Willem V ingefluisterd krijgt door opperbevelhebber Ernst van Brunswijk-Lüneberg-Bevern is misschien niet altijd het beste voor de republiek. Hierin speelt van der Capellen een sterke adviserende rol, zijn analytische blik laat zien dat er soms andere keuzes gemaakt kunnen worden.

De mens Joan Derk wordt geraakt door het inzicht dat het ‘Natuurrecht’ geen meesters en slaven’ kent en vindt dat dat recht doorgetrokken moet worden naar de maatschappij. De opbouw van het hele proces, waarin de baron zich ontwikkelt van onzekere jongeling naar een op het schild gehesen oprichter van de patriottische beweging, wordt helder beschreven. Natuurlijk krijgt hij weerstand van de zittende machthebbers. Er dreigen hen privileges afgenomen te worden en over hun voorouders worden slechte dingen gezegd. Door diepe dalen gaat de carrière van Joan Derk en de Europese ontwikkelingen volgen elkaar razendsnel op.

Dit verhaal kan niet gelezen worden zonder aan het huidige politieke en maatschappelijke landschap te denken. Achterkamertjespolitiek, de baantjescarrousel en plucheklevers zijn termen die we nog niet kunnen schrappen en ook het uitsluiten van groepen zien we nog steeds.

Een diepe buiging voor deze ode aan de strijdlustige Burgerbaron. De schitterende illustraties leveren een belangrijke bijdrage aan dit leerzame boek!

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Tea.

Gesponsord

Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.

Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.

'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19

Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.

Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk

Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.

Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.

Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug. 

Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!

Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.

De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!

De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.

Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.

Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.

Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!

Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.

Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.

Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.

Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.

Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.

In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.

De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.

Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!