Een mooie cocktail van amour, revolutionaire ideeën en kunst

Dit is de derde roman van Flaubert die ik las. Madame Bovary was de eerste en ook de eerste die ik las met het, toen nog een heel klein clubje, klassieker-genootschap. Daarna las ik Salammbô, een historische roman. Verder las ik een bundel met drie vertellingen. Om nu te beweren dat er een eenduidig beeld ontstaan is van Flaubert kan ik niet zeggen, de boeken zijn erg verschillend.

In ‘Leerschool der liefde’ gebeurt heel veel en heel weinig. Frédéric is een weinig daadkrachtig personage. Vanaf het moment dat we hem leren kennen op de boot tijdens zijn terugreis naar huis en hij als door de bliksem getroffen verliefd wordt op een vrouw komt er weinig schot in die verliefdheid. De belemmering is haar echtgenoot, een snoever, patser, rokkenjager en steeds maar weer de foute financiële beslissingen nemende man. Die drie vormen een driehoek waarop de roman grotendeels leunt. Neem daarbij de roerige tijd in Frankrijk waarin het verhaal zich afspeelt en er ontstaat een mooie cocktail van amour, revolutionaire ideeën en kunst. Ik ben dol op Frankrijk en geschiedenis, dus kon ik mijn hart ophalen aan de politiek en de prachtige beschrijvingen van Parijs en omgeving. Veel was er nog landelijk en je kunt je goed inleven in de tijd. Toch is het verhaal niet te veel geromantiseerd, ik vind het een realistische roman. De armoede van de werkers wordt niet verzwegen, je ziet, ruikt en hoort de gebreken van hen die niets hebben.

Aan de andere kant is er ook de rijkdom van de gegoede burgers. Industriëlen en notabelen hebben nergens gebrek aan, ook die kant komt duidelijk aan bod. Een echte tegenstelling. Frédéric, de man zonder daadkracht, droomt maar een eind weg van zijn onbereikbare liefde. Zoals madame Arnoux beschreven wordt lijkt ze op de maagd Maria, onbereikbaar, kuis en altijd braaf aan het handwerken. Aan de andere kant is er Rosanette, een publieke vrouw, waarvan het niet duidelijk is Wiens maîtresse ze is. Meneer Arnoux is mededinger en daarmee wordt het trio een kwartet. Andere vrouwen verschijnen op het toneel, een courtisane, een buurmeisje uit z’n jeugd en de vrouw van de gefortuneerde monsieur Dambreuse.

De manier waarop deze vrouwen zich voordoen in het leven van Frédéric en zich vermengen met zijn vrienden doet soms wat kluchtig aan. Jaloezie, bedrog, gedoe om geld zijn aan de orde van de dag.

Hoewel het boek voor mij wel iets beknopter had gemogen, is mijn eindoordeel erg positief. Het slot is bijzonder, er komt een confrontatie die verrassend uitpakt en het allerlaatste hoofdstukje maakt het boek af. Vriendschap heeft eeuwigheidswaarde. Ik heb genoten van de schrijfstijl, de innerlijke monologen van Frédéric laten zien wat er in hem omgaat en hoewel je hem af en toe van katoen zou willen geven om zijn keuzes, is het toch een interessant personage.
Mijn oordeel was eerst 3,5 ster omdat ik het langdradig vond op een gegeven moment, maar na het slot worden het er 4,5.