Snelcursus in 50 boeken

De titel van dit boek uit 2022 is een goede samenvatting ervan. Daniel Smith neemt 50 invloedrijke en vaak baanbrekende boeken onder de loep, met als motto: In boeken ligt de ziel van de verstreken tijd, de hoorbare stem van het verleden. De selectie is gebaseerd op de mate waarin de boeken de voortgang van de menselijke geschiedenis weerspiegelen, onze vooruitgang en soms ook onze terugval. Het boek is niet bedoeld als overzicht van de “beste ”boeken uit het verleden. De besprekingen zijn verdeeld over 5 episodes: de oude wereld, de middeleeuwen, de vroegmoderne tijd, de 19de eeuw, en vanaf 1900.

De besproken boeken variëren van de Ilias van Homerus tot de Tao Te King van Lao Tse, van de Qur’an van de profeet Mohammed tot Il Divina Comedia van Dante Alighieri. Van meer recenter datum zijn bijvoorbeeld Das Kapital van Karl Marx en Die Traumdeutung van Sigmund Freud. De laatste 9 boekbesprekingen komen het meest bekend voor. Je leest hier onder meer over de Algemene relativiteitstheorie van Albert Einstein, La deuxième sexe van Simone de Beauvoir, en de Long Walk of Freedom van Nelson Mandela.

Elke bespreking bevat een korte samenvatting van het boek. Vervolgens wordt het boek en de auteur in een historische context geplaatst. Daardoor krijgt je een goed beeld van de tijdgeest, de inspiratiebronnen, en de invloed die het heeft gehad en vaak nog steeds heeft. Bij elk boek staat een kadertekst met een anekdote over het boek of de auteur, hoe het boek in die tijd ontvangen is, of een persoon of gebeurtenis naar aanleiding van het boek. Een groot deel van de besproken boeken is breed bekend en onderdeel geworden van ons collectieve geheugen.

Ik ben aan dit boek begonnen om eerder gelezen boeken nog eens op te rakelen en om een idee te krijgen van boeken waar ik wel van heb gehoord maar zelf nooit heb gelezen. Waar haal je immers de tijd vandaan om alle boeken die je aandacht trekken daadwerkelijk te lezen? Dit boek is als het ware een snelcursus. De kleine wereldgeschiedenis in 50 boeken laat zie waar onze huidige ideeën en opvattingen vandaan komen. Wat vroeger baanbrekend en ook taboe doorbrekend was, en daardoor veel weerstand opriep bij het publiek en de gevestigde godsdiensten, is nu vrijwel gemeengoed. De boeken van Simone de Beauvoir heb ik in mijn jonge jaren verslonden. Andere boeken zoals Nineteen-Eighty-Four van George Orwell en Die Traumdeutung van Sigmund Freud hebben ook veel indruk gemaakt en zijn vormend geweest voor wie ik later ben geworden.